Тув тунгалаг нүдний чинь хөвөөнд

Туйлдаж ядарсан аянч эр
Тамхиа нэрнэ.

Тув тунгалаг нүдний чинь хөвөөнд
Аянч эр
Урц барьж, утаа гаргаад
Урт холын аяндаа цэг тавихаар
Үзгээ шүүрнэ.

Бэхний үнэртэй гарыг минь 

бурханы мутар мэтэд санагч;
Бэтгэртлээ намайг хүсэгч 
нэгэн бүсгүйтэй ертөнц юм.

Надаас шалтгаалж тэр бүсгүй уйлах нь;
Надаас шалтгаалж тэр бүсгүй инээх нь;
Надаас шалтгаалж тэр бүсгүй зовох нь;
Надаас шалтгаалж тэр бүсгүй жаргах нь
Миний амьдрах шалтгаан.

Түмэн уулын цаанаас нэвт гэрэлтэгч нүд;
Түүгээр ч барахгүй, 
зүүдийг минь нэгжигч нүд;

***

Саран үнэгчлэх цагаар
Сарнайн дунд нь миний умбах
Сайхан хоёр уул.
Хайрын цэнхэрлиг ертөмцийн
Хамгийн тэнгэрлиг гоо үзэсгэлэн -
Халуун хоёр уул.
Зураг төөргийн орчлонг
Зулайгаараа мэдэрч төрөхөд минь
Зөрөг заяаны үүдэнд тоссон
Зөөлөн хоёр уул.
Үр хүмүүн ургаж эзэгнэх
Эр хүмүүн жаргаж эзэгнэх
Энэ хоёр уул
Сүү, дурлал хоёрын
Сүм цагаан уул.

***

Цонх руу чинь ширтэнэ.
Цонхны чинь гүнд одод үзэгдэнэ.
Тэр оддын гүнд чиний зүүд,
Зүүднийхээ гүнд чи буй нь
Зүрхэнд минь ойр ч уруулаас минь хэтэрхий алс.

Цонх руу чинь ширтэнэ.
Цонхны чинь гүнд нар үзэгдэнэ.
Тэр нарны гүнд чиний инээд,
Инээднийхээ гүнд чи буй нь
Итгэлд минь ойр ч хуруунаас минь хэтэрхий алс.

Цонхны чинь наанах баясгалант навчис хамгийн сүүлд гандана.
Цочир хүйтэн аравдугаар сард зөвхөн энд л бороо орно.
Цув хийгээд цэцэгсийг авч одсон дурсгалт өдрүүд
Цугаараа эргэж ирнэ... гэвч хэтэрхий алс.

Шүлгүүд минь тэмээний нулимс; 

Эр тэмээний нулимс;
Эрт аяншсан солби тэмээний нулимс;
Сохор тэмээний нулимс...

Загийн бүүр цангамал байна
Захын тойром царцмал байна.
Цайдмын цэрдийг урсган, урсган
Цагийн аясыг зурмаар байна.

***

Ай даа, хавар цагийг цонхоор л харлаа.
Атаархам, тийм сайхан харагдана лээ.
Үүдний хэдэн улиангар 
мэхийж түүнтэй мэндлэхдээ
Үгээр хэлэхийн аргагүй 
хөөрт автаж үзэгдэнэ лээ.
Урт цувны нь хормой 
цас хайлуулах шидтэй
Урин тачаангуй түүнээс 
би үр олох хүсэлтэй.
Дахиад ирэхэд нь хаврыг, 
торноос алдуурсан шувуу шиг,
Давжаа улиангарын мөчрөөс 
хөл алдан тосъё доо.

2015.03.12

***
Цаг хугацааны сүүлчийн хэдхэн хуудас мэт;
Цас, хавтас шиг дараад л 
бүх юм дуусах мэт санагдах
Намрын өдрүүд...

1.

Жижигхэн хотдоо
Жигүүрээ хумилаа.
Жирэмсэн эхнэрийнхээ нойтон хацар, талхны мухлагийн хооронд 
цасан харгуй урлалаа.
Жигүүрээ хумилаа.

2016.11.16

2.
Унтан буйг чинь ширтэн сууна, би...
Уруул нэвт гэрэлтэх 

Тэнд ч, энд ч болжмор жиргэж буй нь

Бялзуухай, дэрсний үзүүрт суухаараа 

улам гоё жиргэнэ.
Бяцхан гунигтайдаа тэр хөвүүн 
улам гоё зурна.
Бямба хийгээд ням гарагийн завсарт, 
лонх хүмүүсийн согтууд
Бялуу мөрөөдөгч тэр хөвүүн улам гоё зурна.

"Ля ля орчлон чинь урлаг юм шүү дээ" гэж
Лянхуан дээр завилсан эм бурхан, 
түүнд хэлжээ.
Лаанаас өөр гэрэлгүй, 
харандаанаас өөр бийргүй ч
Лавтайяа тэр хөвүүнд 
бэх шиг нулимс, 
бийр шиг сэтгэл заяажээ.

                               Саравчны зүүн дээд булангаас

Сар, хагарсан өндөг шиг дуслахад

Золбин муурнууд хаа сайгүй ангуучилж

Зоорины модон хаалганууд гаслантайяа савчмуй.

Явуулын жүжигчин, тосгоны театраас гарч

Явганаар дэн буудлын зүг гэлдрэхэд

Ямбуу цагаан цамц нь дүрээсээ салж ядах нь

Хөгшин ээж минь намайг дагуулаад

Хонинд явдаг байсан
Би, хөл нь байсан
Хөгшин ээж минь намайг дагуулаад
Аргалд явдаг байсан
Би, нүд нь байсан
Хөгшин ээж минь намайг дагуулаад
Усанд явдаг байсан
Би,гар нь байсан
Хөгшин ээж минь намайг дагуулаад
Айл руу явдаг байсан
Би, шүд нь байсан
Хөгшин ээж минь намайг дагуулалгүй
Ихээ хол явчихсан
Би, залуу ээжийнхээ өгсөн
Ихээ гоё

Чихэрт хууртаад үлдчихсэн.

Дүнзэн байшин голын эрэгт

Мод мэт
Дүрс нь голын усанд
Чулуу мэт …
Дээвэр нь моддын мөчир дор дарагдчихсан
Дээрээс нь он цаг дарчихсан
Цонхоор нь шагайдаг саран уйдчихаад
Тоохоо больчихсон
Цоонотол нь ээдэг наран ч бас уйдчихаад
Тойрдог болчихсон
Салхинд хүн шиг исгэрдэг, шувуу шиг жиргэдэг
Бас, чоно шиг ульдаг
Самар шиг, өвс шиг, жимс шиг үнэртдэг
Байшин биш шиг харагддаг
Дүнзэн байшин голын эрэгт
Мод мэт
Дүрс нь голын усанд
Чулуу мэт…

Адуут их хээр талын

Туурайн сиймхий зайцад
Анир гүмхэн хөх алсын
Туулайн зүүд шиг дайдад
Сарны бүүвэйнд үнэгчилж
Салхи гижигдэж ургасан
Би
Бөглүү хөх буйдын
Бөгтөр хөх өвс өө
Хавар хэмээх учралын
Хачин гоё хором дор жаргаж сагсуурсан
Бороо хэмээх дурлалын
Болор, болор сархдыг залгиж согтуурхсан
Намар хэмээх хагацлын
Налуулж айсах агшинд залбирч сөгдсөн
Шүүдэр хэмээх гунигийн
Шүлгэн, шүлгэн дарсыг завилж сөгнөсөн

Сүрэг, сүрэг адуу

Сүүдэртээ нөмөрдөж өнжинө
Сүүлэндээ нөмөрдөж хононо
Үдшээр дэлэндээ нөмөрдөнө
Үүрээр зүүдэндээ нөмөрдөнө.

Гэссэн цасны эцсэн ус
Гээгдсэн хялгаснаас зуурсаар
Шигдсэн мөрийн хонхорхойд унаж
Шингэнэ.

Хаврын сүүл сар...

Улиангарын мөчир дор суунам, би

Байхуу цайнд навчсын сүүдрийг үйж уумуй.
Байцааны талбайд Сэрфи-гийн алчуур том цагаан цэцэг шиг үзэгдмүй.
"Аллах, аллах" гэж уулга алддаг тэр;
"Аркадаш, аркадаш" гэж намайг дууддаг тэр;
Нөмрөг нь тод хар, сүүдэр нь цайвар үзэгддэг тэр;
Нөмгөнөөр нь харъя гэвэл өөр ертөнцөд болзох Сэрфи...
Улиангарын мөчир дор суунам, би
Байхуу цайнд навчсын сүүдрийг үйж уумуй.

Миний сэтгэлийн эх орон

Мэндийн хадаг шиг шүлгэн цэнхэр зэрэглээтэй
Мэлмэрээ цагаан нууртай юм
Агь үнэртсэн буурал талтай юм
Адуу сэрүүцэж оройд нь зунждаг толгодтой юм
Бүргэд цуцаж давдаг уулстай юм
Бүтэн сар туулж чадалгүй хээр хонодог уудам саруул хөндийтэй юм

Миний сэтгэлийн эх орон

Ааш ялдам гэгээн цайлган инээдтэй юм
Аргагүй амрагийн зөөлөн ялдам аялгуутай юм
Хайр хүндлэл хаадын аугаа түүхтэй юм
Хатан заяа эдэлсэн эрхэмсэг нандин бүсгүйчүүдтэй юм
Хад бутлам зоригт хөх эрсийн удамтай юм
Хаа ч дуурсах төрт ёсны түмэн жилийн уламжлалтай юм

Миний сэтгэлийн эх орон

Манхан тэнгэр онгод шүтлэгтэй юм
Магнайнаас доош буудаггүй хөх туяат гэрэлтэй юм
Монголоос өөр хүн амьдарч дасдагүй хахирган хатуу улиралтай юм
Морьноос өөр амьтан хүрдэггүй газарт сүрт их тахилгатай юм
Мөнх хөх тэнгэрээс ивээлт эгэл ард түмэнтэй юм
Мөрлөж амьдардаг алтан аялгуут суу их зарлигтай юм

Миний сэтгэлийн эх орон минь

Гантөмөрийн Сумъяа

1.

Хаалга нээгдээд хаагдана.
Хязгааргүй алсрах зам
уул өөд авирч тэнгэрт уусан замхарна.
...өвс, нулимсаа тэвчилгүй 
үүрээр гуниглахад
өнгийн цэцэгс өвсний өнгөнд хувилж,
салхины урланд зочилно.
Цэцэгсийн бороонд норсон шувууд,
өрөөсөн хөл дээрээ зогсоно.
Далавчаа өмсөн зогсоно.
...нар юу ч хараагүй, урьдын адил мандана,
салхи юу ч сонсоогүй, урлах үйлдээ завгүй, гэхдээ
Хаалга нээгдэж харагдана.

***

Намар оройхон, ганц улаан эрвээхий
Намайг тойрч, тойрч,
Баруун урагшаа хийсч одсон.

Эргэцүүлвээс, диваажин байдаг зүг
Эргэлзээгүй тэр буй за.

2006 он

***
Цав цагаан цаас шиг чам дээр
Цаг хугацаа, намайг алдаж асгахад
Царай чинь ийм сэвхтэй болчихсон.

2007 он

***
Нарны шуурганд уулс дэрвэж
Наана нь бэлчих тэмээд 
тэнгэрт хийсэх нь
Зуны үд.

2004 он

БӨГТӨР ХӨХ ӨВС номноос

Өрний дөнгөнд чөдөртэй морь шиг дэгэж 

Өнөөдөр маргааш хоёрыг нэг л янзаар үдэж 
Тэргүүн дээр минь яамбатан бие хөнгөлөн доромжилж 
Түмний минь заяа юунд ингэж хэлтгийнэ бэ? 
Тогоотой сүүнд минь шуналын цус дусаж 
Төрийн минь сүлдэнд харийн бузар шингэж 
Цагтаа мандаж явсан түмний минь заяа хазайж 
Цагаан хараа бид ялгах ухаангүй болжээ 
Хүн бүхэн хилэгнэн уурлан гаславч 
Хэрхэхээ мэдэхгүй хий дэмий шанална 
Борцондоо хүрч хоол хийх чадваргүй болтолоо 
Боолын боол босгоны шороо болжээ бид нар... 
Тамын тогооны үлгэр та биднийг нөмөрч 
Тархины тураалд хэн бүхэнгүй автаж 
Үүрээ эвдүүлсэн шоргоолж шиг үймж сандараад 
Үйлийн үрийн гайг бусдаас бид хайж байна.

Бороон дундуур ганцаар алхаж гэртээ харьдаг зам дээр минь
Босгоныхоо дэргэд нойтон цуваа өлгөөд ордог шон дээр минь
Үснээсээ дусал дуслуулан сууж бодолд дарагддаг орон дээр минь
Өнгийн олон цэцэгс ургаад дэлбээлчихжээ

Хэн тарьсаныг мэдээгүй байтал
Хээрийн салхин би гэж шивнэлээ

Навчис туучин ганцаар буцдаг харгуй дээр минь
Намрын гунигтай уусаж суудаг сандал дээр минь
Үдэш бүхэн унаа хүлээдэг зогсоол дээр минь
Үзэсгэлэнт олон цэцэгс гандахаа мартан дэлгэрчихжээ

Яагаад гандаагүйг мэдээгүй байтал
Ялдам салхин бас би гэлээ

erd-006.JPG
Хэмжээс: 600x450 61k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5117

khongor064.jpg
Хэмжээс: 600x480 92k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5227

kho-008.JPG
Хэмжээс: 600x450 127k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5665