Дүнзэн байшин голын эрэгт

Мод мэт
Дүрс нь голын усанд
Чулуу мэт …
Дээвэр нь моддын мөчир дор дарагдчихсан
Дээрээс нь он цаг дарчихсан
Цонхоор нь шагайдаг саран уйдчихаад
Тоохоо больчихсон
Цоонотол нь ээдэг наран ч бас уйдчихаад
Тойрдог болчихсон
Салхинд хүн шиг исгэрдэг, шувуу шиг жиргэдэг
Бас, чоно шиг ульдаг
Самар шиг, өвс шиг, жимс шиг үнэртдэг
Байшин биш шиг харагддаг
Дүнзэн байшин голын эрэгт
Мод мэт
Дүрс нь голын усанд
Чулуу мэт…

Адуут их хээр талын

Туурайн сиймхий зайцад
Анир гүмхэн хөх алсын
Туулайн зүүд шиг дайдад
Сарны бүүвэйнд үнэгчилж
Салхи гижигдэж ургасан
Би
Бөглүү хөх буйдын
Бөгтөр хөх өвс өө
Хавар хэмээх учралын
Хачин гоё хором дор жаргаж сагсуурсан
Бороо хэмээх дурлалын
Болор, болор сархдыг залгиж согтуурхсан
Намар хэмээх хагацлын
Налуулж айсах агшинд залбирч сөгдсөн
Шүүдэр хэмээх гунигийн
Шүлгэн, шүлгэн дарсыг завилж сөгнөсөн

Сүрэг, сүрэг адуу

Сүүдэртээ нөмөрдөж өнжинө
Сүүлэндээ нөмөрдөж хононо
Үдшээр дэлэндээ нөмөрдөнө
Үүрээр зүүдэндээ нөмөрдөнө.

Гэссэн цасны эцсэн ус
Гээгдсэн хялгаснаас зуурсаар
Шигдсэн мөрийн хонхорхойд унаж
Шингэнэ.

Хаврын сүүл сар...

Улиангарын мөчир дор суунам, би

Байхуу цайнд навчсын сүүдрийг үйж уумуй.
Байцааны талбайд Сэрфи-гийн алчуур том цагаан цэцэг шиг үзэгдмүй.
"Аллах, аллах" гэж уулга алддаг тэр;
"Аркадаш, аркадаш" гэж намайг дууддаг тэр;
Нөмрөг нь тод хар, сүүдэр нь цайвар үзэгддэг тэр;
Нөмгөнөөр нь харъя гэвэл өөр ертөнцөд болзох Сэрфи...
Улиангарын мөчир дор суунам, би
Байхуу цайнд навчсын сүүдрийг үйж уумуй.

Миний сэтгэлийн эх орон

Мэндийн хадаг шиг шүлгэн цэнхэр зэрэглээтэй
Мэлмэрээ цагаан нууртай юм
Агь үнэртсэн буурал талтай юм
Адуу сэрүүцэж оройд нь зунждаг толгодтой юм
Бүргэд цуцаж давдаг уулстай юм
Бүтэн сар туулж чадалгүй хээр хонодог уудам саруул хөндийтэй юм

Миний сэтгэлийн эх орон

Ааш ялдам гэгээн цайлган инээдтэй юм
Аргагүй амрагийн зөөлөн ялдам аялгуутай юм
Хайр хүндлэл хаадын аугаа түүхтэй юм
Хатан заяа эдэлсэн эрхэмсэг нандин бүсгүйчүүдтэй юм
Хад бутлам зоригт хөх эрсийн удамтай юм
Хаа ч дуурсах төрт ёсны түмэн жилийн уламжлалтай юм

Миний сэтгэлийн эх орон

Манхан тэнгэр онгод шүтлэгтэй юм
Магнайнаас доош буудаггүй хөх туяат гэрэлтэй юм
Монголоос өөр хүн амьдарч дасдагүй хахирган хатуу улиралтай юм
Морьноос өөр амьтан хүрдэггүй газарт сүрт их тахилгатай юм
Мөнх хөх тэнгэрээс ивээлт эгэл ард түмэнтэй юм
Мөрлөж амьдардаг алтан аялгуут суу их зарлигтай юм

Миний сэтгэлийн эх орон минь

Гантөмөрийн Сумъяа

1.

Хаалга нээгдээд хаагдана.
Хязгааргүй алсрах зам
уул өөд авирч тэнгэрт уусан замхарна.
...өвс, нулимсаа тэвчилгүй 
үүрээр гуниглахад
өнгийн цэцэгс өвсний өнгөнд хувилж,
салхины урланд зочилно.
Цэцэгсийн бороонд норсон шувууд,
өрөөсөн хөл дээрээ зогсоно.
Далавчаа өмсөн зогсоно.
...нар юу ч хараагүй, урьдын адил мандана,
салхи юу ч сонсоогүй, урлах үйлдээ завгүй, гэхдээ
Хаалга нээгдэж харагдана.

***

Намар оройхон, ганц улаан эрвээхий
Намайг тойрч, тойрч,
Баруун урагшаа хийсч одсон.

Эргэцүүлвээс, диваажин байдаг зүг
Эргэлзээгүй тэр буй за.

2006 он

***
Цав цагаан цаас шиг чам дээр
Цаг хугацаа, намайг алдаж асгахад
Царай чинь ийм сэвхтэй болчихсон.

2007 он

***
Нарны шуурганд уулс дэрвэж
Наана нь бэлчих тэмээд 
тэнгэрт хийсэх нь
Зуны үд.

2004 он

БӨГТӨР ХӨХ ӨВС номноос

Өрний дөнгөнд чөдөртэй морь шиг дэгэж 

Өнөөдөр маргааш хоёрыг нэг л янзаар үдэж 
Тэргүүн дээр минь яамбатан бие хөнгөлөн доромжилж 
Түмний минь заяа юунд ингэж хэлтгийнэ бэ? 
Тогоотой сүүнд минь шуналын цус дусаж 
Төрийн минь сүлдэнд харийн бузар шингэж 
Цагтаа мандаж явсан түмний минь заяа хазайж 
Цагаан хараа бид ялгах ухаангүй болжээ 
Хүн бүхэн хилэгнэн уурлан гаславч 
Хэрхэхээ мэдэхгүй хий дэмий шанална 
Борцондоо хүрч хоол хийх чадваргүй болтолоо 
Боолын боол босгоны шороо болжээ бид нар... 
Тамын тогооны үлгэр та биднийг нөмөрч 
Тархины тураалд хэн бүхэнгүй автаж 
Үүрээ эвдүүлсэн шоргоолж шиг үймж сандараад 
Үйлийн үрийн гайг бусдаас бид хайж байна.

Бороон дундуур ганцаар алхаж гэртээ харьдаг зам дээр минь
Босгоныхоо дэргэд нойтон цуваа өлгөөд ордог шон дээр минь
Үснээсээ дусал дуслуулан сууж бодолд дарагддаг орон дээр минь
Өнгийн олон цэцэгс ургаад дэлбээлчихжээ

Хэн тарьсаныг мэдээгүй байтал
Хээрийн салхин би гэж шивнэлээ

Навчис туучин ганцаар буцдаг харгуй дээр минь
Намрын гунигтай уусаж суудаг сандал дээр минь
Үдэш бүхэн унаа хүлээдэг зогсоол дээр минь
Үзэсгэлэнт олон цэцэгс гандахаа мартан дэлгэрчихжээ

Яагаад гандаагүйг мэдээгүй байтал
Ялдам салхин бас би гэлээ

Гуйлт нь ирээгүй бэр гунигладаг юм орчлонд 

Гундуухан сэтгэлийн гүндээ хөндүүрлэн мэгшдэг юм 
Ёс мэдэхгүй нэгэн ч ёолдог юм зүрхэндээ 
Ёроолгүй нэгэн гунигт автдаг юм үе үе 
Чив чимээгүй байсан ч чинэрдэг юм сэтгэл нь 
Чимхэж цохиж өвтгөөгүй ч уйлдаг юм зүрхэндээ 
Эд ховор цаг биш ч эрхэмлэгдэг юм алдхан хадгийг 
Ээж аавдаа л үр нь байж дээ гэж энэлдэг юм даа битүүхэн 
Насан ахихын тоогоор замхардаг байлгүй дээ зайлуул 

Найдаад ч нэмэргүйг ухаарсаар өтөлчихнө дөө удахгүй 

I

Нүцгэн ирсэн, нүцгэн буцна

Нөмөрдөг хөнжил, нөмгөн тэрлэг, нимгэн цамц бүгдийг нь үлдээнэ
Нүүр царай үрчийж, нуруу бөгтийн
Нүүрээ, нуруугаа, хөлөө бүгдийг нь орхиод явна
Сүүмгэр цагаан гэрэл болж, сүнс минь дээшээ нисэж одно
Нүцгэн ирсэн, нүцгэн буцна

Хайртай бүхнээ хамаатан саднуудаа
Хадгалсан захиагаа, хуримын бөгжөө хаяад явна
Дурьдатгалаа, дурсамжаа, дуу шиг амьдарсан насаа
Дутуу бүхнээ үлдээгээд дуулим хорвоогоос хөвж одно

Нүцгэн ирсэн, нүцгэн буцна
Нүглээ үүрээд, буянаа тэврээд нүүр тулна нөгөө хэдтэй
Нөмөрт нь хоргодох там диваажингийн үүдийг сахиж хэсэгтээ саатна
Тэндээс тэгээд тэнгэрийн судлаар үрсээ ажиж
Тэмдэг тавина тэдэндээ эргэж очих гэж...

Би хавар байсан бол...

Нулимсаа бөмбөрүүлэн мэлмэрсэн ингэн тэмээний буйлаанд
Нутгаа тэмцэн гүйсэн унаган хүлгийн шогшоонд
Нууцхан хайрын болзоонд ичингүйрч догдолсон бүсгүйд
Нуруу ачаатай нүүдлийн аяншиж цангасан настанд энэрхүйн өглөг өргөж,
Анхны бороогоо дээжлэнэ ээ.

Би хавар байсан бол...

Бэлтрэгээ орхиж зүрхлээгүй өлөгчин чонын гаслаанд
Бидэрээ гээтэл цалгисан Биндэръяа хөх нууранд
Цөнгөө түрэн мяралзсан тунгалаг Байдрагийн долгионд 
Хүүгээ санасан ижийн сүүгээ өргөсөн залбиралд зөөлөн түрлэг нэмж, шувуудын ганганааг дэглэнэ ээ.

Би хавар байсан бол...

Төрсөн нутгийнхаа уулсыг салхиар аргадан саймширч
Түмэн жаргал мянган учралыг ивээгээд
Уртын сайхан дуунд хуурын түрлэг нэмчихмээр
Уяхан замбуу тивийн наранг өдөржин шөнөжин аргамжина аа
Хэрвээ би хавар байсан бол...

1.НАМАР 

Навчис хөглөрч 
Нар ээсэн 
Намрын нэгэн 
Налгар өдөр... 
Тоглоомын талбайд багачуууд шуугина 
Тоодгор жаахан охид хүүхэлдэйгээ бариад гүйнэ 
Томхон хэсэг жаалууд хичээлдээ яаран алхана 
Томоогүй дэрсгэн хөвгүүд гулсуур дамжин харайна 
Халамжтай сайхан эцгүүд хүүхдээ тэвэрч салхилуулна 
Харин зарим эхчүүд хүүхдээ зандраад дугтчина 
Настай буурал хөгшчүүл ам халан сууцгаана 
Наана нь нэгэн бүсгүй нохойгоо салхилуулж харагдана 

Хайртай бүсгүйн чинь харцных нь цог нь унтарахад
Хамтдаа алхаж явсан гарынх нь атгалт сулрахад
Өөрт чинь итгэх итгэл нь бүр мөсөн алдарахад
Өмнөх шигээ биш гунигтайхан чам руу ширтэхэд
Эр хүн та юу боддог вэ? 
Ажил ажил гэж явахад тань ажлын хүндийг нугалаад
Амьдрал амьдрал гэж явахад тань амьдралын хатууг зөөллөөд
Бүхнийг амжуулж байна гэж бодож явахад чинь
Асуудлуудтайгаа хамт чамайг үүрээд
Буддаггүй сэтгэлээ чамд л зориулж яваа хайрт чинь Өчүүхэн ХАЛАМЖ л хүсдэг байлгүй дээ
Орой ороход чинь таваг дүүрэн хоолгүй бол сэтгэл чинь ямар байдаг вэ?
Орондоо ороход тэвэрт чинь хэн ч байхгүй бол нойр чинь хэр хүрдэг вэ?
Өглөө гарахад хувцас чинь цэвэрхэн биш бол ажил чинь хэр бүтдэг бэ?
Өөрт чинь ханийн түшиг байхгүй бол амжилт хэр хурдан ирдэг вэ?

Аавыгаа холоо ажиллаж байгаад уучлаарай 

Хэрэг болоход чинь хажууд чинь байдаггүйд
Утсаар ярихдаа хайртай гэдгээс өөр зүйл хэлдэггүйд 
Унтах болоход чинь үлгэр ярьж өгдөггүйд
Аавыгаа холоо ажиллаж байгаад уучлаарай

Өвөрт чинь унтаагүй шөнө 

Өдөн хөнжилд даарч хонолоо
Цээж минь гараар чинь цангаж 
Чих минь амьсгалаар чинь ангаж хонолоо
Хайрт минь 
Зүрхэн хэлбэртэй асдаг гэрэлт одод
Зүсээн буруулаад байрлалаа өөрчилчихөж
Намайг эзгүйд энгэрт чинь дулаацаж хоносон юм байлгүй
Нүцгэн саран тэнгэрт алга 
Үргэлж бидэн хоёрын тэврэлтэнд атаархаж гунигладаг шөнийн харанхуй
Өнөөдөр л ганцаардалд минь жаргаж анх удаа инээлээ
Үсэнд чинь үүрээ зассан сэтгэлийн минь шувуухай
Өөрөө өөрийгөө өрөвдөж хагацалын тухай үлгэр зохиож жиргэлээ

Чимээ үгүй, цохилох зүрх үгүй
Өөрт минь байгаа бүхэн чамруу нисчихсэн 
Амьсгал үгүй 
Авсан дотор хадаатай юм шиг энэ
Үхмэл цаг хугацаа 
Ахин надад ирэхээр бол 

Миний ертөнцийн төгс төгөлдөр залуу минь чи

Мандах нар шиг зүрхэнд минь гийгээд удлаа
Надад л зориулж урласан юм шиг ханхүү минь чамдаа 
Нандин сэтгэлийнхээ түлхүүрийг хулгайд алдаад удлаа
Бодолдоо урласан цав цагаахан хуримын даашинзаа
Босгоны чинь дэргэд өлгөж үлдээгээд удлаа
Цонхны минь доор ирээд гэрлэх санал тавих байх гэж итгэж
Цэл залуухан нас, ядам хуруу хоёр минь гундаж хүлээсээр удлаа
Нисэх гэж тэмүүлсэн биед минь даль жигүүр ургуулсан чинийхээ
Нэрийг чинь зүрхнээсээ уяад өндрөөс өндөрт дүүллээ

Гэрээсээ хол гадуур хоносон шөнө 

Хүүгээрээ цангаж нойр хулжиж үүр цайлгана
Гар нь цээжийг минь тэвэрч хоносон шөнө 
Хайр нөмөрч нарыг хүлээлгэж сэрнэ
Холдохоор л санаж үгүйлэх юм
Хүү минь ааваа санадаг уу
Халуун ч гэсэн зун гараас чинь хөтлөхгүй л бол
Хавирга нэвт салхилж сэтгэл жиндэнэ
Жихүүн ч гэсэн өвлөөр алганаас чинь атгавал
Жижигхэн зүрхэнд чинь дулаацаж жаргана
Аав нь хүүгийнхээ хайранд халамцах юм
Хүү минь аавынхаа нөмөрт дулаацдаг уу
Орчлонд ганцаарханаа сажлахад 
Одод шоолж инээдэг байлаа
Одоо чамтайгаа хамт байгаа болохоор
Сарыг ганцаардуулж уйлуулна
Аавдаа бол чи минь сахиус юм
Хүүдээ аав нь хүсэл нь мөн үү
Чамайг хайрлах зүрхний минь бичлэг долгионоо алдалгүй хөвсөлзөнө
Цэх шулуун үргэлжилсэн зураас болоход би үгүйрнэ ээ хүү минь

Харанхуй утаатай хотын гудамжнаас хөгжлийн тухай бодол цухуйхгүй

Харц өндөр охидын хажуугаас ханийн тухай бодол төрөхгүй
Өшигчиж гишгэгдсэн цэцэгсийн үндэснээс өндийж дэлбээлэхийн тухай бодол ургахгүй
Үг сөрж, өтгөсийг зандчих багачуулаас өсөж дэвжихийн тухай бодол ундрахгүй
Ядаж л нар мандаж байгаа нь яамай даа 
Ядаж л нас нэмж байгаа нь яамай даа
Тачигнатал түгжсэн гэрийн хаалганаас талын монгол айлын тухай бодол сэрэхгүй
Тасдаж тайрагдсан хожуулын булшнаас дахиж ургахын тухай бодол өндийхгүй 
Ухаан нь хэтийдсэн төрийн түшээдээс улсаа төвхнүүлэх тухай бодол цацрахгүй 
Ухаж сэндийцсэн уулын бэлээс урьдынх шиг дүнсийх бодол шатахгүй 
Ядаж л өдөр хоногууд үргэлжилж байгаа нь яамай даа
Ядаж л үхэх өдөр минь ойртож байгаа нь яамай даа

Уяан дээр
Хэмжээс: 600x424 86k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 4751

B2-016.JPG
Хэмжээс: 600x450 46k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 4690

mongolia2007year-244.JPG
Хэмжээс: 600x450 85k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 3542