Тарган бие, томдсон унаатай, харчиг хүсэлтэй, тарамдаг амьдралтай

Хөдөө гэж мэдэхгүй, хүслээ ээрч чадахгүй, хүч нь зоволгондоо шингэсэн

Хөгшин санаа нь ялзарсан , хүний зовлонгоор тэжээгддэг өлөн нүдтэнгүүдийн дэргэд

Өмнөө гэрэлтэх ирээдүйнхээ төлөө өлсөх бас өвдөхөө мэдэхгүй тэмүүлэх

Бүгээн сэтгэл, бүлээн аниртай, борогшуу царайтай оюутан залуус илүү илүү илүү

Саарал чонын гүймэгхэн харцанд

Салхинаас бусад нь зугтаж чаддагүй гэдэг

Сэтгэл итгэл хоёр алдархаар

Санааны зоргоор шүүрээд авахад хэцүү гэдэг

Хүү нь эхдээ гомдож гэнэ зайлуул

Хүслийг нь гүйцээгээгүй гэж тэр юм байлгүй

Аав нь охиндоо гоморхож гэнэ зайлуул

Аяга тагш юм ардуур урдуур нь дүхүүлээгүй юм байлгүй

Авайл энхэртээ харин талархах сэтгэлтэй явдаг гэнэ

Аргалын цогонд борогшсон хоормогхон ундаа дүхүүлдэг болохоор тэр юм байлгүй

Араггүй биздээ энэ басган ханийн тэнгэр, үрийн заяаг нь залгуулсан нь үнэн болохоор

Оронцоглохгүй оршоохгүй оргилуулахгүй тэсэх амьдрал
Хөөрөхгүй хөшихгүй хөрөхгүй хэвийн амьдрал
Хөгжихгүй хүчлэхгүй хүсэхгүй хүлээхгүй тангарагт амьдрал
Ирэхгүй эрэгцүүлэхгүй инээмсэглэхгүй эгэл жирийн амьдрал

Уруудахгүй өгсөхгүй уулзахгүй олон салаа замтай ч жимтэй ч амьдрал
Уушиганд хийтэй угтаа судсандаа цустай цаглашгүй амьдрал
Унтахгүй идэхгүй уйлахгүй дуулахгүй байж гэмээн амьдрал зэм болно
Урмаа тэтгэж сэтгэлээ сэвэлзүүлж байж тэр сэрсэн амьдрал болно

үргэлжлэл ...

Би харууслын нулимсыг шалбааганд нэмэрлэх гэж хүмүүний заяатан болоогүй

Би хагцалын салихыг жихүүдсээр нөмрөн сөхрөх гэж ээрмэг хохимойт болоогүй

Би хэдэрлэж хэхэрлэж гүдэсхэн нимэгхэн сэтгэлтэн болох гэж хоормоглоогүй

Би хэрээн чуулбарын булшилсан бузарласан хараалын шавхдсан нүд далдираагүй

Хохимой минь мөрлөн түшиж хоёр хөдөсхөн сондор минь хатаагүй бас хаграагүй

Хорсолын улаан бүс шүүрсэн жаахан цусан үнэрт хатаасан анирыг бэлчээрлээгүй

Зузаан уруулын хэрт хийсэн атигар хар бэхэн хатираа өсөлт хийн ёовороогүй

Зулзагаа идчихсэн идэштэн мэт затгалдах нь юун гэж хэрт хийгээгүй

Би үхэж байн уу аль эсвэл сэрж байнуу мэдэхгүй ээ

Бие минь бүтэн үгүйг мэдрэхгүй байгаа нь гаслантай

Борогшуу хуруугаа дахирлан татмаглана

Бөөлжис нүжирдэггүй тэгэхээр бас л хэрт хийхнээ

Өмдөнд эхэс өөр юу гэж мэдэхгүй зүгээр тэгэж загтанвуу

Өргөс бас шимэгчилж байна бүү мэдээ зөөлөрч байна эс бөгөөс улам цаашлана уу

Асгарахгүй араанд минь шүлс хүүрмэглэх

Цаана л өөр бас хэржигнээд өндөлзөнө

Энэ үхэл... үргэлжлэл...

Хөрөг минь юм шиг үрс минь ижий аавтайгаа ижилхэн төржээ

Хүрэн зүрхний зохилт чинь хүртэл танил лугшилтаар цохилох юм

Үрс минь та нарын заяа ижий аавыг чинь түшссэн болохоор

Үргэлж энэ заяандаа уяатай амьдардаг юм гэдгийг санаарай

Даруу зан дарснаас хүчтэй байдгийг битгий умарт үр минь

Дандаа сайхныг орчлонгоос нэхэж болохгүй ойлгоорой

Аяглах тусам аясаар чинь болно гэж энэ амьдралыг битгий амраар бод

Айхтар бас нүгэлт ертөнцөд төрсөн хэмээн санаж нөмгөн тэрлэг битгий тохоорой

Зуу зуун найзууд чинь зуурдын байсанд битгий харамсаарай

Зүгээр л жим даган явахад таарсан жинчин байж хэмээн санаарай

Ардын сэтгэл үргэлж уужуу байдаггүйг ойлгоорой үр минь

Амьдрал тэмцэлд нухлагдахдаа араатан мэт авирлаж ч мэднэ шүү

Сэтгэл гундаж, ганцаардах үе тохиолдож мэднэ үр минь

Сэхээрч тэр үед сэмрэх биш чанга байж сураарай үр минь

Нөхрийн сэтгэл нимгэн цааснаас хэврэг байх нь бий гэдгийг санаарай

Нэрэлхэж тэр үед уучлах биш жинхэнэ нөхрөө таниж олоорой

Үргэлжлэл ...

           Цастай өвлийн үдэш ахынхаа тэргийг унаад булган сортой ганган захнаасаа цухалзаж ядан машины жижиг толинд өөрийгөө байн байн харангаа аз жаргалтай гэгч нь дуу аялан явж байтал яах ийхийн зуургүй хоёр хүн гарч ирэх нь урд талын гэрэлд гялбаж харагдлаа. Тэргэл сандран жолоогоо эргүүлтэл нэгийг нь шүргээд унагаачих нь тэр.                                                          

         - Яасан бэ? Яанаа ах аа,  зүгээр үү гэсээр уйлах шахан гүйж очив. Цагаан пальтотой бүсгүй газарт тэрийн унажээ. Нөхөр нь түүнийг өргөж тэврээд:                 - Юуны чинь зүгээр үү гэж, чи чинь согтуу юм уу хаашаа юм! Наад замаа харж явахад яадаг байна гээд дуу хадуулан уурлахад:          

Уулсын оргилд өглөөний шаргал нарны шанхны үзүүр тусах сайхан
Үүрийн хяруй үргээсэн хүлгийн үүрсээнд эх орон минь сэрэх сайхан
Хаврын яргүй дэлбэгээ дэлгэж орчлонд урь ирэх сайхан
Хан хорвоод хоёулаа гэж хос зүрх баланд уусах сайхан

Тэнгэрт үүлс бүжиглэж тэнгист нь давлагаа хөөрөх сайхан
Тулганд гал бадарч түрлэгэнд нь амьдрах буцлах сайхан
Тэмээн зогдорын буйлаанд тэнхээ мэдэн хашиграх сайхан
Тэнүүн сэтгэлдээ орчлонг урлаж түүнийгээ жаргал болгож амьдрах сайхан

Тэртээх тэнгэрт, саран авхайн дэргэд гялалзах
Тодоос тод гэрэлтэх од юм чи
Бүүр бүүрхэн намайг илбэх
Бүлээн салхины амьсгал юм чи

Хавар эртийн яргуй шиг дэлбээлж
Хачин ихээр баярлуулах догдлол юм чи
Хааяахан намайг төөнөх
Хатан зоригт галын дөл юм чи

Үүр цүүрээр сэтгэлийг минь ариусгах
Үүрээр анивчих цолмон юм чи
Үзтэл удаанаар намайг ширтэх
Үүрдийн жаргалант нар юм чи

Салхи татуулсан аргамаг хүлгийн
Шанханд нь зүүгдсэн хийморь юм чи
Долгио урласан тунгалаг мөрний
Тохиол бүрдсэн дусал юм чи

Чи надад ивээлээр ирсэн
Чин зүрхний тольт юм
Чи надад дууч шувуудтай нисэн ирсэн
Чандын гэгээн хүслэн юм

Би чамдаа эрдэнэ шигтгэсэн илд байж чадахгүй ч
Бүүдгэр орчлонг хамтдаа илээх түшиг тань байя
Би чамдаа үнэт чулуун хөөрөг байж чадахгүй ч
Бие сэтгэлээрээ цагаан уул цэцэг тань байя

Хүмүүний орчлон ардын сэтгэлд уярахуй
Хүлгэн үүрсээн монгол эрийн чээжинд эвшээхүй
Өр нимгэн сэтгэл эхийн харцанд сүү болон уусахуй
Өвгөн буурлын хууч үрийн сэтгэл буурал хяруу хургуйлахуй

Будант уулнаа намрын айраг эсэхүй
Буянтын нутагт буурал жим хөврөхгүй
Наран ургах цагаар малын хөл өндөлзөхүй
Настай буурал ээжийн минь цайн цацал сүлэлдэхүй

Дан тэрлэг биеэнээ уусахуй
Далдхан түүнийгээ сэтгэлдээ урлахуй
Олом таарсан хүлэг омогшиж нэг хатирахуй
Одоо ч миний сэтгэл нутгаа санан урлахуй

Монгол улсын гавъяат тамирчин Б.Сэр-одод зориулав.

Сэвэлзэх сахилыг аргадаж үүрссэн
Сэрвээн дээрээ эх орноо үүрсэн
Өндөр дээд өвгөдийн минь удам
Өлчир биений тэнхээт хүчтэн
Өнө мөнхөд дуурсагдах алдартан

Баруун алтайн унаган хүү
Баточирын бахдам хүү
Бахдам амжилтыг өвөртлөсөн хүү
Ар монголын хүсэмжит хүү
Алаг дэлхийд мөртэй хүү

Зуунд дуурсагдах босоо монгол
Зүрхээ зохилуулсан ижийн үр
Наранд гялбах алтан туяа
Намбалаг төрхтэй үрийн эцэг
Насан туршид дуурсагдах алдартан

Тиймээ тэр бол
Тэнүүн Монголын ханхар хүү
Тэргүүн өөдөө хангар хүү
Тив дэлхийд мөр нь тодхон
Тэлмэн гүйдэлтэй Монгол хүү

Өвс нь халиурсан унаган нутгаа
Үргэлж би санан үгүйлэх юм
Угтаа нутгаа зориод очих гэхээр
Уйгуул нутаг минь холдоод байх юм

Сайхан нутгаа санах тусам
Сэтгэл мигшээд өнчирөөд байх юм
Саруул нутгаа санахын энгээр
Санааны зоргоор зориод очих юмсан

Үзэмжит нутгаа үгүйлэхийн хэрээр
Ухаан бодол минь гансараад байх юм
Уул нутагтаа хүрээд очихсон гэж
Уяатай сэтгэл минь сэвэлзээд байх юм

Тэнгэр лүү харах бүрт тийм сайхан болдгийг

Шувуудад атаархдгийг,

Нүдэнтээ ч итгэхгүй баярлаж, нүүгээд явчихмаар санагддагийг

Уртаас урт гараа алдлаад уулийн салхи, хүйтэн бороо, горхины хэмнэлээр нэвт амьсгалдгийг

Ор мөргүй алга болох бүрт нь гунигт зүрхээ эрэн хайдгийг

Одоо нэгэнт хамаагүй болсон хором бүрийн түгшүүрт мэдрэмжээ суллаж орхидгийг

Нэг л өдөр хамгийн сонирхолтой аялалд гарч

Хаврын тэнгэрийн нэгээхэн хэсэг болдгийг

Тэнгэр лүү хараад л тийм сайхан болдгийг

Тэнүүчилж оргоод хаа нэгтээ алга болдгийг

Бөх гэгч нь унтаж, хэзээ ч сэрэхгүй гэж тангарагладгийг

Бүр зүүдэлсэн зүүдээ хүртэл нойрсуулж орхидгийг

Хаанаас ч хамаагүй ирчихээд тэгээд л яваад өгдгийг

Хавар, салхи, жаргалтай нарны гэрэлд дулаацаж орхидгийг

Төсөөлөл, мэдрэмж, түүж цуглуулах энгийн ахуйгаа тогтоож яддагийг

Өнөөдөр маргааш, өнгөрсөн цаг хугацаануудаас хэн ч ирэхгүй бас явахгүй

Өмнөө зөвхөн дэлгээстэй өвч сэтгэлээ бариад нисэж сурдгийг

Далавчаараа шувуудтай төстэй болж, эрх чөлөөгөө эрж олдгийг

Дассан, хэтэрхий автсан бүхэн зүгээр л амьдрал болдгийг

Тэнгэр лүү харахад л тийм сайхан болдгийг...

2015 оны 5 дугаар сар 8

Шуумагхан үгээр шүүмжлэл биччихээд
Шүлэгч найрагч болчихлоо гэж агсрах нь юун
Эрээн цаасыг бэхэнд живүүлчихээд
Эд хаваа гайхуулсан найрагч гэж хийрхэх нь юун

Хөл хөнд бүсгүй шиг хөглөрсөн олон үгэндээ
Хүслээ тарамдуулж хүчээн шавхан дунших нь юун
Хөлөрсөн алганы үнэртэй хүсэлгүй хэдэн үгсээрээ
Харихрах гээд хашигарч хөгөө чирэх нь юун

Онго үг, омголон зангаа ялгалгүй
Огших хийгээ хөгөө болгосон
Орчин цагийн эрхэм бичигч нарт
Эгэлийн эгэл энгийн хэдэн үгээ эрхшээн байж хэлнэм би

Үүлсийн чөлөөнөөр наран хэвийж
Өндөр тэнгэрт нь шаргалтан туяарч
Уулсын оргилд нь мөнх цас нь гялтагнасан
Улс Монгол минь наран хоймор нутгаа

Даяар улсын минь дархалан онголсон
Далай их шүтээнт уулс, хөндий, тал минь
Мөнхөд зохилох эх орны хүүгийн зүрх шиг
Мөрөн голын урсгалдаа шингэж нэг лугшидагаа

Хээрийн салихтай нутгийн минь чулуу хүртэл
Хэний ч өмнө бардамнан дүнхийж
Хэрэн нисэх шувууд нь хүртэл
Хөх монголын эзэд нь хэмээн дэвдэгээ

Ийм нутгийн хаяатай эзэд нь
Эгнэгт суурьших хүсэмжит баялаг нь
Эргэн мигшин ээнэгших настанууд
Эрэнд дуусагдах идэр залуус бид юм

Нойронд хулжаагүй зүүднийхээ өртөөлөх харгуй жимээр
Нэрэлхэж халширах бодлогшилдоо хүслээ тээж хатирахдаа
Өнө мөнхийн ирээдүйгээ үүрдийн жаргалаар гэрэлтүүлж
Өчнөөн жилийн алхамаа тоочиж ядан ээнэгшдэгсээн


Хэн хүний мэдэхгүйг хэрэг болгон мэдэх гэж
Хэрсүү ухаандаа сууг хяруу болгон буйрлуулах гэж
Далдхан сэтгэлдээ хэнхээг атириатуулан хуруулж
Дандаа би чамирхахаас илүү сангалзахыг хүсэмжилнэ


Дэргэд байгаа удмаа таниагүй байж танимхаарахгүй ээ
Дэндүү хүчинд ирдэж бардамнаж бас бялхахгүй ээ
Даанч ихийг мэдэхсээн гэж далхан гуниглахдаа ч
Даль жигүүр мөрөөдөж дандаа өөд тэмүүлдэгсээн


Саран хөхөмдөг үүрээр цурхиж нэг өлийх шиг санагдахад
Санаанд бодол буурал хяруйтай нөмөрлөж нэг хучдагсан
Эргэх орчилонг үүрийн цолмон эмжээрлэхэд
Энэхэн үгс минь эцэс төгсгөлгүй мэт хөвөрдөгсөөн


Өлөн чонын гүйдэл шиг өгсөж уруудсан амьны амьсгаатай жимээр
Өнө мөнхийн заяаг буян болгон хургуулах гэж чуулбарлуулж
Өөрийн хүслээ тээн тэтгүүлэх гэж будант уулнаа жиргүүлэхдээ
Өлчир биений минь хүсэл мөнхөд дуусашгүй гэдгийг мэдэрдэгсээн


Би бэлжүү нэгний хөөрцөглөж өндөлзсөн үр биш
Билэг төгөлдөр удмын цусан тамгатай үр
Би хээрийн салхинд хөөгдсөн талын өнчин хамхуул биш
Бэлчээр даган амьдардаг малчин ардын хонин бууртай үр

Нарыг амирлуулж намрыг шалгалтуулж

Настныг өнжүүлж балчирыг нялахшуулсан

Налгар өдрүүдийн жаргалаа егөөдөж

Намайг та минь жаргаах гэж төрүүлжээ эх минь

Ханагар аавийнхаа бортоглон налайх

Хангайн ивээлтэй буурийг тань түшиж

Өндийн тохойлсон хийморлог дээдсийн

Өмнө нь жаргах гэж ээнэгшиддэгээ та минь

Төрмүүд нутгийн минь уулс нь сүндэрлэж

Төрсөн биеэнд минь дээдлэгдэн налайж

Эвээх нарны цулбуурт туяагаар

Эцгийн минь сургааль эрчилдэн хөлөлдөгөө

Сартуул удмын хар тугчин овгийн Доржсүрэнхорлоогийн Батзул

Тэнгэрийн бүсгүй миний гэргий

Хонгор сэтгэлийг сэмлэж өнжүүлсэн

Халуун зүрхийг минь баланд дүрж амталсан

Хоёр сэтгэлийг огшоох гэж гэрэлтсэн

Хорвоод надад л ганцхан заяасан миний гэргий

Намар оройн бороонд норж тэвтсэн тэрлэг шиг

Намайг чи нулимсаарай тэвтээж эр хонгор болгосон

Намбанд минь биш санчиганд минь бүү хяруу унаасаа гэж

Намайгаа амьдралаас хармалж энхрийлсэн миний гэргий

Өр нэмгэн сэтгэлийг өхөөрдөм ялдам байлгах гэж

Угтаа өөрийгөө л сэмлэж ханын тэнгэрт өндийсөн

Эрх хонгор сэтгэлийг хээрийн салихтай хамтад нь уячихаад

Эрхэмсэг хатан сууг үүрээд боссон миний гэргий

Зүүд эрхэст бодол хулжихад

Зүрхээр наадах гэсэн мэт сэм сэмхэн мэгшүүлж

Хайр, итгэл, халамжит баганыг өндийлгөн байж тулгалсан

Хамгаас нандин, хамгаас эрхэм, хамгаас энхрий миний гэргий

Тиймээ энэ миний гэргий

Тэрлэг нимгэн хайрыг минь

Тэтгэн байж богцолсон

Тэнгэрийн бүсгүй миний гэргий

Сартуул удмын хар тугчин овгийн Доржсүрэнхорлоогийн Батзул

Өвгөдийн мөнгөн гялбаа

Зургаан жарны өлмийд сөгдөж үзээгүй удам

Зүрхний идэр лугшилтыг алдаж үзээгүй удам

Зуурдаар биш үүрдээр нэгнээ хайрлаж бас хамгаалсан

Зөвхөн удмынхаа төлөө гэж цусаа нь нүжрүүлээгүй өвгөд минь

Хайрхан уулын минь оргилд мөстийн гялбаа шижиртэж

Ханагар буурлуудын минь шивнээ эрхэн хүрдэнд хэлхэгдэж

Тоонот нутгийн минь эвээлтэй талын гүймэл савдагуудтай

Тооронт балчируудын минь мутрыг атгаж сарвайсан дээдсүүд минь

Хүрээд ирэх дээдсүүдийн минь хүч нь булиглах цагаар

Хүслээ бэлчээрлэж ээрэх үрс тань хүлээх мөчөөр

Үүрсээд нисэх жигүүртний даль сарвайх дэвэлтээр

Унаган багын минь хүсэлд өдлөөд буцдаг өвгөд минь

Хавар нахиалах моддыг үрсээ гэж хургасан

Хангал тогшин хүлгийн дэлээр наадаж өдөлсөн

Халтар арвайн түрүүг удмаа гэж өндийлгөсөн

Хангайн түшигтэй сэвшээг тань мэдэрдэгсэн буурлууд минь

Зуны оргилуун талын хоормоглох өдрийн аагимд

Зуун зуун жилийг жаргааж өндийсөн буурлууд

Зуурхан нахиалж үдлэх зүүдэн далын жигүүрт

Зусаж хургасан удмын минь ивээлт өрлөг ерөөлтнүүд минь

Намрын өдрийг шаргалтуулж үрс жаргадаг орчилонд

Намайг л гэж танисан удмын ээнэгшил биеэнд  намбайж

Насан багад минь өнжсөн охорхон бодлыг минь төрхөмлөж

Хөхөмдөг үүрийн жавараар дайгаад нэг золгодогсоон өтлүүд минь

Өвлийн мөнгөн сарны туяанд анирлаж эвшээсэн

Өлчир бэлчир удмынхаа буурыг түшиж хэрсэн

Өндөр сардигийн оргилыг түүчээлж нэг цуурайтсан

Өнө мөнхийн  жимтэй удмаа тамгасан гэгээнтэнүүд минь

Удам түүх нь хамтдаа сүлэрч

Унаган үрсээ ундаалсан нутаг

Учиг үйлээ хамтдаа түүчээлж

Уулсын чөлөөнд хэвийсэн нутгаа

Буйр нь шарваагүй нутгийхаа буяныг нь өвөрлөж төрсөн

Бууц нь зөөлөрч өлгийдсөн өвөлжөөгөө нэг эргэхсэн

Будан эмжиж хургасан хангайн уулсаа санахдаа

Баялаг сарьдагын ориглогыг ааваа хэмээн сандагсаан

Хэрмэн царамтай толгодын өнжиж үдлэх хормойд

Хэрэж отоглох өргөөн тоононд саран хулжихад

Зэллэж хөрвөөх сарлаг хоёронтоо лагшиг эвшээж

Зэргэлдээ айлын балчир нялахшин цорвойх нутгаа

Таана сөлийсөн талын минь буурцаган  хөхөмдөг довцогын

Тарчиг нахиан үзүүр цэцэгсийн тэнгэрт тэмүүлж

Эргэх түмэн эрхэсийн гялбаа сарьнаж өдөлсөн

Ээнэгших сайхан нутгийн минь наран хоймор шаргалтана

Булганд өдлөх насны минь балчир тэрсүү бодлууд

Бэлчээр нэхэн өлийх нялх ишигний майлаан

Царамдаг мөнгөн үүрийн хаяалах гялбаан түүчээнд

Цагаан үйлсийн сүүдэрт амирлаж хэвийх нутгаа

Мааны эрэх шувтархад мичидийн гялбаа шижиртэж

Марал бугийн цогио модот энгэрт тачигнаж

Эрээн цармын хоногшил ханархуйн харцаар нялхарч

Эрх амрагийн явдал хонцын анирт уярдагаа

Журамт бүсгүйн айль нүдний талимаанд ууссаж

Жаргал цэнгэлийн манлай тоонот нутагт буйрлаж

Тохой ижилсэн залуус талын салиханд морин дэл дээр исгэрч

Төрсөн нутгийн минь хэвлийд идээшиж нэг жаргадагаа

b-009.jpg
Хэмжээс: 300x404 51k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5214

erd-017.JPG
Хэмжээс: 600x450 67k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 3846

zam-024.JPG
Хэмжээс: 600x450 93k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 3694