Сунаж мөргөх бурхан байлаа ч

Үрээ гэх аав шиг минь байж чадах уу

Суутай мэргэдийн ишлэл үг үнэн байлаа ч

Аавы минь үг шиг жинтэй байж чадах уу

Аавдаа би залбирнаа

Аавдаа би залбирахдаа

Ачлалт их хайранд нь залбирнаа

Аавдаа би залбирахдаа

Арван хүүхэддээ үлдээсэн

Алдар нэрэнд нь залбирнаа

Толгод гэж тоолгүй

Уул хангайн даваануудын нэрийг хэлдэггүйг

Тогтоол гэж гололгүй

Усанд ам гардаггүй ухааны учрыг ойлгуулсан

Аавыгаа би шүтнээ

Аавыгаа би шүтэхдээ

Арван хүүхдээ хүмүүжүүлсэн

Арга ухааны нь шүтнээ

Амьдралд алдаагүй

Авъяас билгий нь шүтнээ

Зовлонгийн сүүдэр доороос зоригтойгоор татаж гаргах хүн

Ааваас минь өөр ачтан хэн байх билээ

Зорилгынхоо төлөө зүтгэхэд зоригтойгоор дэмжих хүн

Ааваас минь өөр ач буянтан хэн байх билээ

Аавдаа би мөргөнөө

Аавдаа би мөргөхдөө

Амьдрал босгосон

Ая гавъяанд нь мөргөнөө

Аавдаа би мөргөхдөө

Агуу их хайранд нь сөгдөж мөргөнөө

Өнгө сайхан орчлонд бурхан шүтээн олон ч

Аав шиг минь шүтээн яаж байх билээ

Өчнөөн олон хүн намайг магтаж байлаа ч

Аав шиг минь урмаар тэтгэх хүн яаж байх билээ

Аавыгаа би хайрланаа

Аавыгаа би хайрлахдаа

Ачлал хайры нь мөнхөд санаж

Аавыгаа би хайрланаа

Аавыгаа би хайрлахдаа

Амь нас шигээ хайрланаа

Н.Тайванжаргал

2016.01.25

ЗАВХАН СУМ МИНИЙ НУТАГ  МАГТААЛ

Зогсоо хайрхан шүтээнтэй

Зөнч Дарьэхийн удамтай 

Залгаж  төрдөг хувилгаадтай
Завхан  голоор  нэрлэгдсэн
Завхан  сумын  төвтэй
Зуунаас  зуунд  өртөөлсөн
Зөндөө  олон өрхүүдтэй
Зүсэн  зүйлийн  аялгатай
Зүйл бүрийн  ястантай

Зөөлөн  шаргал элсэндээ

Засваргүй түүхээ  шингээсээр

Залуу  халуун шинэ  үедээ

Залгуулан  золгуулан хүргэж байна
 

Айраг цэнхэр нуурандаа агаараар нисээд очихсон

Аагим халуун өдрөөр захад нь ороод шумбахсан

Алтлаг шаргал элсэн дээр нь дээшээ харж хэвтээд

Аль эртний явдлаа дурсан санан хөрвөөхсөн

Алтан шаргал түнгэндээ зүгээр л нэг очихсон

Аргал хорголыг нь түүгээд араг аа  үүрээд алхахсан

Атан тэмээгээ уначихаад хэсэг сайхан тэшүүлэхсэн

Алдрай насаа дурсаад тэмээ уургалж тоглохсон

Хүнгий голынхоо эрэг дээр хэсэг сайхан хэвтэхсэн

Хүүхэд багын явдлаа  санаж дурсан инээхсэн

Хөл нүцгэн жирийгээд багын найзтайгаа тоглохсон

Хүрэн алаг толгойтой гоёо  малтаж идчихээд

Хэхэр ч гулиган цадаад голоо горойлгон огихсон

Нуурын захынхаа ширгэн дээр нэг л хэсэг хэвтэхсэн

Нойроо ханатал унтчихаад  нүдээ нухлаад эвшээхсэн

Намирсан зөөлөн бороонд нь нэвт цохиулаад чичрэхсэн

Нялх багынхаа  андуудтай модон морьтой уралдахсан

Завхан голынхоо эрэг дээр жараахай шүүрдэж тоглохсон

Зүггүй хэдэн найзтайгаа өдөржин сэлж сэрүүцэхсэн

Зөөлөн нойтон элсэн дээр нь гэр барьж тоглоод

Зураг шиг хэдэн андтайгаа элгээ хөштөл инээлдэхсэн

Зогсоо хайрхан ууландаа зорин зүтгэн очихсон

Залуу халуун насныхаа алдаа бүхнийг гэмшээд

Зуун найман удаа сөгдөж мөргөн учирлахсан

Заяа замаа даатгаад дахин дахин мөргөхсөн

Айргийн үнэртэй нутагтаа аавтайгаа нэг уулзахсан

Ангир уургаа хөхүүлсэн ээжийгээ дахин босгохсон

Ам бүлээрэй цуглачихаад гэр дүүрэн шуугилдаад

Ачтай буянтай нутгийнхаа сайхныг дурсан ярилцахсан

2016 оны 7сарын 28 нд Сартуул халх Б.Улаанхүү

Үүрээр шон дээр үүрссэн 

Үрээ морины минь чимээ минь

Үгсийн урнаар тэрлэсэн

Үзэгний татлах чимээ минь

Үргэлж шүлгэнд минь амиласан

Үнэн ч сайхан хүлэг минь

Үерийн ус шиг халигсан

Үндэсний дөрвөн мөрт минь

Үргэж бусган дүүхэлзэх

Үлгэрийн баатар хүлэг минь

Үргэлж цээжинд минь цоролзох

Үзэгний дөлтэй шүлэг минь

Үхтэл хамтдаа давхих

Үүрдийн сайхан хүлэг минь

Үзгэн хулсаар таталгах

Үгсийн сан хөмрөг минь ээ

2016 он 9 сарын 27 сартуул Б.Улаанхүү

Хазаар дөрөө жингэнэсэн халхын уудам тал дээр

Хаан Чингисийн мэндэлж хүй цөглөсөн нутагт

Хардал жанжин бээсийн хурд хураасан довон дээр

Халхын хурднууд уралдсан Хан Хэнтийн талд дээр

Халх дөрвөн аймгийн шавь тавын унаганууд

Хатан дөрвөн туурайныхаа хавыг шалган уралдаж

Хавьд гаргаагүй тоосыг хааны нутагт зангируулж

Хасбуу тамгатай дээдсийн хүчирхэг цагийг санагдуулна

Хатир жороо морьдоорой гангар ч аархан дөмөлзүүлж

Ханатал сойсон морьдынхоо сүүлийг шуун зангидаж

Хар нүдэн хүмүүний мэлмийг баясган омогшуулж

Хазаарт удамт хүлгүүд ээ шон дээр эгнүүлэн гангарна

Газар газраас цугласан шандаст хүлгүүдийг шохоорхож

Гал шарын унагануудаа ам дамжуулан сайрхаж

Гадна дотны уяачдийн хорхойг хүргэн шимшрүүлж

Гарсан орсон уяачдийн тархинд нэгийг санагдуулна

Буурал Хан Хэнтийн маань буян нь дуусах биш дээ

Буянтай буурал өвгөдийн минь хурд тасрах биш дээ

Хөдөөгийн хөх өвгөдийн минь хүлэг нь дуусах биш дээ

Хөх тэмдэгтэй үрсийнх нь буян нь дутах биш дээ

Шавилхан монгол морьдын минь шандас нь сулрах биш дээ

Шанаган дөрвөн туурайных нь эрдэм нь дундрах биш дээ

Шагай шиг сайхан сүргийн минь тоос нь замрах биш дээ

Шагшуулж гайхуулан дуурсах Галшарын удам шүү дээ

Сартуул халх Б.Улаанхүү Багануур хот 2016 оны 10 сарын 12

Хөлсөө шилгээн хөрвөөж байгаа нь

Хүнгий голын унага юм шүү дээ хө

Хүслээ дагаад хүрээд ирсэн

Хүрэн зээрдийн удам юм шүү дээ

Амаа ангайн эвшээж байгаа нь

Айраг нуурын унага юм шүү дээ хө

Алсыг харан янцгааж байдаг

Азарган хүрэний залгаа юм шүү дээ

Цантай хөлстэй зогсож байгаа нь

Цагаан түнгэний уанага юм шүү дээ хө

Цас манарган цахилж байдаг

Цахиур хүрэний төл юм шүү дээ

Зүсээрээ удамшин хурдалж байгаа

Зүүн голын минь хүлэг шүү дээ хө

Зуун зуунд мөнхөр ч дуурссан

Зүр хүрэний минь удам юм шүү дээ

2016 оны 10 сарын 15 Б.Улаанхүү

Сансарын удамтай монгол морио

Сарлуу хараад янцгааж байдаг

Содон шинжтэй  сонихон хүлэг 

Солирын ч юмуу хэлтэрхий үзчихээд

Самардаж  байдаг сарны унага

Саруулхан шөнөөр одруу хараад

Санадаг ч юмуу молор эрдэнэ

Сайн үйлсийг зөгнөн бэлэгдэж

Сэтэрлэж онголсон онгон хүлэг

Сав ертөнцөд минь үдлээд буцах

Сарнаас ирсэн жигүүрт ажнай

Салхи сөрөөд довтолгож явахад

Сайхан явдалтай сайвар жороо

Сар хайрханы өврөөр бэлчээртэй

Саамын гүүнээс төрсөн унага

Сарны ижилдээ буцаад нисэх

Сансрын удамтай монгол морио

2016 он 10сарын 16нд Б.Улаанхүү Багануур

Хатан дөрөө хангинасан халхын сайхан талаар

Хагсарсан хос морьтой алсыг зорих сайхан

Хадамсах айлын шон дээр дөрөө мултлах сайхан

Хангал согоо шиг бүсгүй инээгээд тосох сайхан

Хөх хайрга шажигнасан хөдөөгийн цэнгэг талаар

Хөлөрсөн тарган морьтой холыг зорих сайхан

Хүний сайхан үрийг зориод очих сайхан

Хүслийн цагаан мананд төөрүүлж явах сайхан

Ангамал хуурай говьдоо  адуундаа мордох сайхан

Аавын хэдэн адууны сорыг барьж уначихаад

Аавын цээж болоод л айлаар буух сайхан

Адтай охины  алганд захиа атгуулах сайхан

Үрээ даага үүрссэн үзэсгэлэнт сайхан нутгаараа

Үшдийн нар хүүшлэхэд мордоод давхих сайхан

Үлэмжийн чанар шиг бүсгүйнд хоног тааруулах сайхан

Үүрийн цагаан гэгээнээр мордоод давхих сайхаан

Унах морио сойгоод шон дээр  уяах сайхан

Унаган нутгийнхаа бүсгүйтэй уулзаж явах сайхан

Уран үгээр цэцэлж зүрхэнд нь харвах сайхан,

Уулын оройгоос дурандаад тосоод давхих сайхаан

Унаган багынхаа найзтай гадаа унтах сайхан

Утгагүй зүйл сэдэж нохой шуугиулж давхичихаад

Ухаант буурал өвгөддөө хааяахан загнуулах сайхан

Нартын хуулийг дагаад нас ахих сайхан

Нарийн сайхан хээрийг дуулаад суух сайхан

Намрын эсгэлэн айргаа шимээд суух сайхан

Найргийн мөр тэрлээд налайж суух сайхаан

 2016 оны 10сарын18 Б.Улаанхүү Багануур

Найргийн дөрвөн мөрттэй ноцолдож ирсэн заяа минь,

Номны нарийн тоосонд  дарагдаж явах тавилан минь,

Наймайг дурлуулж чадсан мэргэн цоохор анд минь,

Надтай хамтдаа  туулах Монгол дөрвөн мөртүүд минь,

Яруухан монгол хэлэндээ, эгнүүлж оруулсан үгнүүд минь

Ясанд минь тултал шингэсэн, язгуурын дөрвөн мөрт минь

Яагаад ч салгаж болохгүй, бидэн хоёрын учрал минь

Ятга хөгжимөнд эгшиглэх, миний дөрвөн мөрт минь

Босоо Монгол бичигний минь, уран гоёхон таталгаанд

Бадаг бадгаараа жирэлзсэн, үндэсний өнгөтэй найраг минь

Брагдаж дундар ч байгаагүй, яруу найргийн далай минь

Багаасаа  хамт нөхөрлөсөн, уран үгсийн чуулал минь

Хэзээч балар ч уусаагүй хэл соёлын минь баталгаа минь

Хэлхэж холбон туурвихад, дуусаж дундрахгүй  найраг минь

Хөх цэнхэр гариг дээр, жим нь зурайсан шүлэг минь

Хүн төрөлхтний тархинд , тодхон үлдэх Монгол соёлоо

2016 он 10сарын 22 нд Б.Улаанхүү Багануур

Завхан зогсоо уулын, зоригт хурдан ажнай минь ээ
Захын таван аймагт, айраг түрүүтэй хүлэг минь ээ
Задгай ширүүн давхилтай ,унаган тамгатай молор минь ээ
Заяа тавилангаар учирсан, босоо хийморьтой хүлэг минь ээ

Ай ай миний ассан гал шиг дүрэлзэж
Аархал төрүүлсэн морь мину зээ хө
Ай ай миний алдарт хурдан ажнай
Айргийн тэнгэртэй хүлэг мину зээ хө

Айраг хяргас нуурын минь, аатай хурдан ажнай минь ээ
Алтан тууртын дунд ,ховорхон төрдөг унага минь ээ
Айраг түрүүнд уралдаж, алдарт хүргэсэн молор минь ээ
Араасаа хурд дагуулсан, хүлгийн удамтай морь минь ээ
Дахилт
Холбоо хөхийн хойгуур ,хошуучилж уралддаг хүлэг мину
Холдох тутам торолзож ,тоос нь эрчилсэн ажнай минь ээ
Хумбан дөрвөн туурайндаа, шидтэй төрсөн хүлэг минь ээ
Хулангийн удам шингээсэн, талын монгол морь минь ээ
Дахилт
Шигшмэл хурдан хүлгүүдийн, тархинд цойлсон аргамаг минь ээ
Ширэг шиг ногоон талаар ,цувруулж орхисон хүлэг минь ээ
Шар мэргэнийг тонгойгоод шилбүүрдэж өгдөг ажнай минь ээ
Шинээр тодрон танигдаж, судраа бичүүлсэн хүлэг мину

Ширмэл зодогтой монголын, сүлдэнд төрсөн ажнай минь ээ
Шилийн сайн эрчүүдийн ,унаа явсан унага минь ээ хө
Шиврээ бороотой уралдаанд ,хөлсгүй ирдэг хүлэг мину
Шинэ зууны хурднуудтай, шүлгэнд амьласан молор мину
Дахилт

2016 оны 10 сарын 22 Б.Улаанхүү, Багануур хот

Миний муу ээж ямар бусдын ээжтэй адил булган дээл өмсөж,том том алт зүүгээд л, хувийн жолоочтой жип машин унаад л, ач зээгээ үнэтэй хувийн сургуульд зөөдөг ч биш. Хүүхдүүд нь үнэтэй машин унаж , алтаар гулгидаг ч биш.

Миний ээжид ердөө цорын ганц булган малгай байдаг. Муу аав минь авч өгсөн болохоор ч тэр үү ээж маань түүнийгээ хачин их нандигнана. Шинэ жил, цагаан сар энэ тэрээр нөгөө нандин малгайгаа гаргаад үсийг нь үлээгээд л сэгсрээд л сүйд болно. Эмэгтэй дүү маань ээжид та наад муу хуйхаа ядаж загварыг нь өөрчлөөч гэж дүргүйлхэх зөвлөх хоёрын хооронд үглэнэ.. Миний ээж энэ чинь та нарын наадах хужаа булганы хажууд жинхэнэ орос булга. Та нарын булга ч дээ их но-той доо. Аягүй бол тарвага, нохойны арьс ч байхдаа ч сийхгүй гээд л дүүг маань цаашлуулж гарна. Би энэ малгайг чинь 3-р цахилгаан станцын арын орос дэлгүүрээс үүдэнд нь зогсдог орос цэрэгт нь 5 төгрөг атгуулж байж орж авсан юм даа. Аав чинь баазын аврага болсон мөнгөө надад өгч юу дуртайгаа ав гэж билээ Би тэгээд л ....гэж ирээд л ярина.

Миний аав жолооч хүн байж билээ. Гэхдээ тээврийнх биш усны жолооч. Оройд гэрээр нэг татсан хэцэнд аавын маань нойтон хувцас өлгөөстэй байдаг байлаа. Би ахлах ангид орсон жилээ зуны амралтаараа аавынхаа грушигийг хийж овоо хэдэн төгрөг олж хирдээ подойж байж билээ. Харин ээж минь бичээч. Бичгийн машины тог тог хийх чимээ надад их сайхан санагддагсан.

Би ээжийгээ хачин их зовоож бараг үзэн ядаж өссөн тэнэг хүн дээ. Миний энэ үзэн ядалтыг миний аав бүр дэврэээж хурцалж байсан гэхэд болно доо. Ээжийнхээ хэлсэн үг бүрт адарч бараг чи надад ийм үг хэлэх болоогүй гэх шахам юм хэлнэ. Жаахан дургүй хүргэвэл ангийнхаа хүүхдүүдийнхээр очоод хэвтэчихнэ. Аав минь биднээс тусдаа амьдардаг ч баяр бүрээр бидэнд тор дүүрэн юмтай ирнэ тэхдээ албатай юм шиг голцуу халамцуу айлчилна. Тэгээд л нөгөө улигт хэрүүлээ эхлэнэ дээ. Чи хэрвээ олигтой байсан бол энэ хэдэн хүүхдийн хувь заяа ингэж эргэхгүй байсан юм. Чи л янз бүрийн хүн амьтантай явалдаж байж ийм боллоо. Чиний бөгс бөөрнөөс л болоод энэ гэрийн хувь заяа ийм болсон энэ тэр гээд ээжийг минь бахаа ханатал доромжилж элдэвлэж байгаад явна. Харин ээж минь ганц ч үг хэлэхгүй дуугүй л сууна. Нэг удаа аавыг улигт хэрүүлээ эхлэх үед ах маань уурлаж авчирсан чихэр боовыг нь шалаар нэг тараагаад хаячихаж билээ.. Том ах маань тэр үед биднийг бодвол ухаан сууж эхэлсэн нь тэр байхдаа. Аав ч дахиж энэ талаар дуугаргахгүй болсон юм даг. Харин энэ үед ээж минь аавыгаа яахавнав дээ хэмээн өмөөрөнгүй дуугарахад нь доромжлуулж байхдаа таарсан ёстой усан тэнэг гэж би бодож байж билээ

Зохиолч Лувсангийн Пүрэвдорж Говь-Алтай аймгийн уугуул. Бага дунд сургуульд суугаагүй. Монгол малчин айлын уламжлалт гэрийн хүмүүжил,боловсролтой. Нас хүрч,цэрэгт татагдан алба хаах зуураа хурдавчилсан сургалтаар офицер болж,цэргийн албыг 34 жил хаагаад генерал цолтой чөлөөнд гарсан.

Өнгөрсөн зууны жараад оны сүүл үеэс уран зохиол бичиж,”Хонд”,”Сүмбэр ятга”,”Хорлоо эгч”,”Дөрөлж нуурын дууль”,”Сэтгэлийн ончроо”,”Хонины гэгээ”,”Ээж охин хоёр” зэрэг 40 гаруй өгүүллэг,тууж,“Чингис хаан буюу Тэнгэрийн увдис”,”Эрлэгий бошго”,”Гилийн дадар”,”Барамнас”,”Үйлийн үр”,”Зүрхэн тахилга” тэргүүтэн 10 роман,”Хүрхрээ”,”Харанхуй Алтай”,”Хойт насандаа л шавь оръё доо”,”Амьдай найрагч”,”Сандал” гэх мэт олон арван эсээ бичиж,арав гаруй ном хэвлүүлсэн.

Л.Пүрэвдоржид “Бэтэг” роман бичсэний учир МЗЭ-ийн шагнал,шилдэг зохиол бичиж Монголын уран зохиолыг шинэчлэн хөгжүүлэх үйл хэрэгт оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлж Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарилгаар Монгол Улсын соёлын гавъяат зүтгэлтэн цол тус тус олгожээ.

Гавъяат багш,хэл шинжлэлийн ухааны доктор,уран зохиол судлаач Ч.Билигсайхан,дэлхийн уран зохиолын академийн байнгын гишүүн,соёлын гавъяат зүтгэлтэн Го.Аким,соёлын гавъяат зүтгэлтэн зохиолч Д.Жамъян зэрэг эрдэмтэд Л.Пүрэвдоржийн уран бүтээлийг тусгайлан судалж,эрдэм шинжилгээний өгүүлэл,уран сайхны эсээ бичсэн байдаг. Ийнхүү доктор Ч.Билигсайхан “1980-1990 ээд оны Монголын хүүрнэл зохиолд шинэчлэл хийсэн зохиолч бол яах аргагүй Пүрэвдорж мөн” гэсэн бол Доктор Го.Аким “Чингис хаан буюу Тэнгэрийн увдис” романыг нь гярхай ажиглан,сайтар нягтлан судлаад “..өвөрмөц тайлалт,зөн совинт,уран зохиомжит,яруу хэллэгт сонин зохиол...” гэсэн байна. Бас,доктор Ч.Билигсайхан Пүрэвдоржийг зохиолоо түүхийн мэдлэг,авъяас чадвар,зөв сайхан хэл найруулгаар “зодож” бичдэг хэмээн үнэлсэн байдаг.
Манайх зохиолч Лувсангийн Пүрэвдоржийн зарим богиновтор зохиолыг толилуулж байх болно. Энд дарж өгүүллэгүүд уншина уу

Сэтгүүлч, зохиолч Шуурайн Солонгоогийн Бага хатан номын Бүжин үр өгүүллэг . . .

Бурхан минь энэ нэг л биш ээ. Манай гэрт хий юм шүглэсэн юм шиг хамаг юм хөдлөөд, идэх уух юмнаас хорогдоод байх боллоо. Хүү бид хоёроос өөр юм энэ гэрт байх ёсгүй гэж өөрийгөө хичнээн тайтгаруулавч нэг л жигтэй юм болоод байна даа. Таван зүсэм талх үлдлээ гэхэд нэг зүсэм нь үгүй болж орхино. Хүүгийн уусан ундааг тэмдэглэн харж орхиод ажилдаа явавч орой ирэхэд дөрвөн хуруу хэртэй дундарсан байна. Тавагны ааруулаа нүдээрээ тоолж тоолж гаравч усанд яваад ирэх зуур хоёр нь ор мөргүй алга болно. Хуушуур хийгээд ширээн дээр зургааг нь орхиод унтахад өглөө дөрөв болчихсон байх учир би сүүлдээ дасаж хоол илүүчлэн зуухны хүхээгэн дээр тавих болов. Өглөө тэр таваг ёс юм шиг хоосон харагдана. Хаяагаар орж ирээд ямар нэг муур л идээд байгаа юм бодож суух болсон ч хөргөгч нээгээд нэг алим аваад хаачихдаг амьтан гэж байх уу.

ДУР ЗОРГО хэмээх шинэ номынхоо нэг өгүүллэгийг сонирхуулья.

Должидыг ирж яваа хэдэн үүлнээс аргалаа нуун, адсагаар даруулж суутал гэрээс нь гарч ирсэн Түлэнхий Бор, Баажий хоёр гүнгэр гангар хийн шузганд хүрч, цулбуураа шувт татлаа. Мордоод явахдаа "Чадлынхаа хэрээр орчлонг бузарлаж яваад дууслаа даа" гэхийг дуулаад Бие муутай хүнийг ингэж байдаг гэж дотроо өрөвдөнгүй бодсон ч их гэрээс гучаад алхамд бариатай, баруун хаяа нь дордойсон жижиг гэрээ хараад хөмсөг нь буулаа. Тэнд нөхрийнх нь авга ах Аргай хоногоо хүлээн хэвтэж буй юм. Ай ингэж зовж байхаар үхчихээсэй, ямар ч бөх голтой юм гэж харууссаар гэр лүүгээ ороход нөхөр нь зөөтгөхөөр тавьсан том аягатай авгынхаа хоолыг нь аван өндийлөө. Толио сайтай ханийнхаа хөмсгөн дундах хонхорхой болтлоо тодорсон үрчлээг хараад дахин харуусчээ. Хоёрхон жилийн дотор энэ садангаасаа болж, ийнхүү арван насаар оворжуу харагдах гүн зангилаатай болж хоцорчээ. Түүнийг зогсоож, хөмсгийг нь арга ядан илэхэд мушилзангуй инээвхийлээд гарлаа. Төдхөн илүү гэрээс авгын харааж зүхэх, аяга халбага хангинах, Заяа чинь тэр дээ гэж хашгирах нөхрийнх нь дуу гарчээ. Нөхөр нь нялхийсэн муухай үнэр ханхлуулан орж ирээд эмээлээ шүүрч "Хаачиж үхэх вэ" гэж адгахад нь булаалдан авч, муу нөхрөө гэрийн зүүн зүгт түрлээ.

(Дэлгэрэнгүй... | Сэтгэгдэл бичих | Өгүүллэг | Оноо: 0/0 | Зохиогч : Бусад )

Эрхлүүлэн энхрийлэх тоолондоо
Энэрэл хайрыг үрстээ өвлүүлсэн энгүй ачтан ээж минь

Аргадан учирлах тоолондоо
Амьдралын ухааныг үрстээ сургасан агуу ачтан ээж минь

Аашилж загнах тоолондоо
Амсах зовлонг үрсээсээ алслуулсан амьд бурхан ээж минь

Инээж мишээх тоолондоо
Ирээдүйн жаргалыг үрстээ ойртуулсан илчит наран ээж минь

Бүлтгэр жаахан үрсээ бүтэн нойртой хонуулах гэж
Бүүвэйн сайхан дуугаа аяланхан дуууланхан
суудаг
Бүсгүй хүний бүрэн төгс гайхамшигт гавъяа
Буянтай ээж минь таных шүү бүгдээрээ

Энхрий үрстээ энэ хорвоод
Эрдэнэт хүний заяаг бэлэглэх гэж
Эгэлхэн орчлонд эхэлж мэндэлсэн
Эхийнхээ ачийг үрс нь магтан дуулаад баршгүй

Эрээнтэй бараантай хорвоод
Ээж минь та ахин төрөөрэй
Эндүүрэлгүй хүү нь таньдаа дахин төрөөд
Эх хүний үрээ гэсэн
Эгэлгүй энэрэл хайрын сэтгэлээр
Эх болсон хамаг амьтны тусыг эрхбиш хийюү гэсэн юм

Ачмаа микроноос буугаад авга ахынх руугаа яаж очихоо мэдэхгүй будилж зогстол микроноос буусан хүмүүс таран одож жижиг суурингийн буудал дээр эл хуль боллоо. Ядаж трактор болсон ч олддоггүй юм байхдаа хэмээн гиюүрэн зогсож байтал нэгэн бор морьтой хүн пөг пөг шогшин ирж байгаа харагдлаа. Амиа гэж авгайлдаг хөгшин мөн бололтой.

- Та Амиа юу???

- За тиймээ. Чи чинь хэний хүүхэд билээ.

- Сүхээ , агроном байсан .

- Аа за . Тэр чинь ....... Өө нөгөө цагаан захт гайхал. Чи аль охин нь вэ?

- Би дундах нь байна.

- Аа нөгөө уйланхай шар. Одоо та нар ч том болжээ. Чи яаж намайг таниа вэ? Чи ч угийн сэргэлэн хүүхэд байсан даа.

Өчигдөр би чамайгаа зүүдэллээ

Өөрийн эрхгүй үгүйлэн санаж зүүдэллээ

Салахын аргагүй амтат зүүдэндээ

Сайхан чамайгаа ханатлаа тэврэн зүүдэллээ

Хувь заяаны төөргөөр хонгор чамайгаа хайрлах эрхгүй ч

Хойд нас гэж хэрвээ байдаг бол

Хэзээ ч хагацахгүйгээр үүр үүрд хамт байхыг л хүснэ

Санаж байна би чамайгаа ...

Санаж байна

Салахын аргагүй амтат зүүдэндээ

Сайхан чамайгаа эргээд л нэг уулзая даа

Ижилийн цаана Хоцорсон элгэн хайрт Халимаг минь
Ихэр юм шиг заяагдсан эрхэм олон Буриад минь
Эзэрхэгийн эрхэнд тасарсан энгүй их Тува минь
Эх орондоо үлдсэн эрх чөлөөт Халх минь
Атаатан биш амраг алаг махны Татарууд минь
Алтай нутгаар нэрийдсэн Аугаа олон ястнууд минь
Афганистанд нутагшсан эрэлхэг мянган Хазар минь
Алс хол Хансын аялгуут сайхан Тувачууд минь
Халхавч хэрэм минь болсон хамаг олон Өвөрчүүд минь
Харийн нутагт хуваагдсан Харчин, Горлос, Дөрвөдүүд минь
Хаан төрийн довтолгооноор хагацан давхисан угсаатнууд минь
Хаа холын нутгаар харилан суусан бутархай минь
Дэлхийн нуруунд нутагшсан Дээд Монгол түмэн минь
Дээлтэй бумбын орон Дэлхийн олон Ойрад минь
Ду, Дунсяан, Ёогор... нэр өртсөн ард минь
Түм түмэн ёрлолоор түүхээ мартсан ахан дүүс минь
Түрэг, Тунгус гаралтай тун ч ойрхон найзууд минь
Төрийн их тулгуурыг түшиж явсан андууд минь
Хамаг Монгол улсын хана нь болсон андууд минь
Хагацаж тасарч болохгүй хайран их гүрэн минь
Хаан Чингисээс өгсөн хайран цусны үсэрхий минь
Хатан Бөртэгээс ургасан улаан махны тасархай минь
Эвтэй байвал хүчтэй элэг зүрхний цохилоо минь
Эргэж зангидахаар тэмүүлэх эрч хүчний тулах цэг минь
Хөлөнбуйр, Байгалиас цөсөө авсан Монгол минь
Хөхнуур, Ханасаас дэвэн нисэх шувууд минь
Хөдөө арал, Бурхан халдуныг зорин тэмүүлэх амь минь
Нас насандаа жаргамаар нартын сайхан орон минь
Навч бүхэнд нь шингэсэн уртын дууны эгшиг минь
Наран саран утсанд хорвоо эргэх хуур минь
Уул уулын өндөлзөөнөөр ургаж өөдлөх орон минь
Ус усны чимээнээр лугшин урсах газар минь
Хөх тэнгэрээс заяасан хүний дээд МОНГОЛ минь
Хөрст эхээ хамгаалсан хүчит их МОНГОЛ минь
Түүхийг бид мартсан ч түүх биднийг мартаагүй
Түмний дунд цацагдсан ч төрийн голомт алдраагүй
Төрөхөөс үхэх хүртэлх алт мэт орон минь
Үхэхээс төрөх хүртэлх амь насны голомт минь
МӨНХ ТЭНГЭРИЙН ХҮЧИН ДОР!!!

Эх сурвалж : http://myadagmaaguudai.blog.gogo.mn/read/entry443993

Зохиолч яруу найрагч Ш.Солонго, Хуучин нөхөр өгүүллэг Уншсан Б.Дэлгэрцэцэг

Алтан зул цэцэг
Хэмжээс: 503x600 86k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5807

zam-060.JPG
Хэмжээс: 600x450 145k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 3991

IMG_1783.jpg
Хэмжээс: 596x600 149k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 4184