Цочмог амьсгалахад л

нисчих вий гэмээр
цонхон дээр туссан 
навчсын сүүдэр
харахаас халшрам, 
харахаас халшрам...

Унаасай гэтэл удна, 
удаасай гэтэл унана.
Унах нь үзэгдэхгүй, 
удах нь мэдэгдэхгүй
уйтай хар навчис,

Манай нутгийн шувууд

Манан зүсээд нисэлдэж байна
Жаахан жаахан үрсийнх нь далавч
Жагарын орноо орхиод
Хорвоо шиг хоосон манантай
Холилдоод нисч байна 
Зунжин тэднийг бөөцийлсөн өндөгний
Зулай шиг эмзэг хальс
Эндэж хагалсан дун шиг 
Эвлүүлж болохгүй үзэгдэж байна

Үзгээ тэр бэхэнд биш

Өнжүүлийн хөх уулсдаа дүрж бичсэн байх нь

Хатан Бөзөнхийн гол нь анир цочоон шулганаж
Хиад Боржигоны талаас нь адуу тургилж сонсогдоно 
Урд Рашаантын салхиар хуримын зар сэрчигнэн
Улихын цагаан дэрсэнд ингэ ботголж үзэгдэнэ

Зоргол хайрханы өвөрт янзаган хүрээ үүсч
Зогсоо хүрэн байцнаас буурал угалз халина
Бид ялавтай эрийн амрагийн дууны исэгчээнд
Бэлчээрт яваа бүсгүйн алчуурын сэжүүр сэрчигнэнэ

Үзгээ тэр бэхэнд биш
Үр эхийн хүйн холбоонд дүрж бичсэн байх нь

Үрээ тэвэрсэн эхийн аялсан бүүвээнд уяран
Үнэнд гүйцэгдсэн нэг нь сэмрэн сэмрэн бороошино 
Бурхадын хөхнөөс ч ивэлээ нь үгүй сүүнд
Булхаж хүн болсноо нөгөө нь ухаарч уярна

Заавал сүүлдэж ирдэг амьдралын их үнэн

Заяа нийлэх тавилангүй алагхан зүрхний учрал
Өр эмтлэж дутуухан жаргаадаг сэтгэлийн их гачлан
Өөрөөсөө хүртэл нууж хайрламаар нэг тийм их хайр
Нуух тусам ил юм шиг санаа дагах хачирхал
Нуурын хоёр эрэг шиг хэзээч уулзахгүй хазгайрал
Тэнгэр газар шиг нэгэндээ хүрч үл болох тэмүүлэл
Тэгсэн ч хэн хэндээ татагдах их орон зай
Үүсэл нь үл мэдэгдэх амьдралын дагуул
Үнэнээс хол алслагдсан,үнэний их өчил
Сүүдэр нь хүртэл сүүдрээсээ эмээх араншин
Сүнсээ хүртэл нэгэндээ өгчихмөөр биений их таталцал

Хайрлахуй чамайгаа

Хайрлахдаа нэг мод болж
Харамлахдаа нэг навч болж
Хатаж гундахгүй тавиланг зурж
Ханилахуйн барилга барихсан

Үнэгчилж нэг эрхлэхсэн 

Дэндэв юунаас ч болсныг бүү мэд гэнэт сэржээ. Гэрт нь жавар хургаж дух зулай руу нь сэрүү татна. Хотон дахь малаа ямар нэгэн юм болсон байх вий хэмээн чимээрхэн чагнаархвал нам гүм. Зүүн урд зүгт хүрэн шарынх нь хүүгтэл амьсгал татах нь даавуу цуулах мэт тод сонсогдоно. Энэ ч гарцаагүй гявантай мал юм даа гэж бодлоо. Гявантай үхэр ийнхүү хөр цасан дээр хэвтдэг, хэвтрийг нь үзвэл цас ногоон туяатай болж хайлмагтсан байдаг гэж сонинд бичсэнийг уншаад хүрэн шарынхаа хэвтрийг очиж үзвэл цас нээрэн л ногоон туяатай болчихсон байсан сан. Тэгсэн үхрийн гяван гэдэг асар үнэтэй түүхий эд гэсэн сонины үсэг харагдах шиг болоод хүрэн шараа хайрлахдаа нулимс нь гарахаа шахжээ. Юуных нь түүхий эд байхав дээ. Ээж нь яалаа даа. Хэдэн жил зовж шаналан явснаа хот орж цөснөөсөө шүдэнзний толгойн чинээ хоёр гурван чулуу авахуулсан, мэс заслаас гарч ирээд тэнхэртлээ мөн ч зүдэрч удаж билээ. Тэгтэл тэр муу үхээрийн гурван чулуу хүний гяван болох нээ. Мөн ярьдаг улс шүү. Эмч залуу тэр чулуунуудын нэгийг хямсаагаар чимхэн байж харуулаад "За, ээжийн чинь зовлон энэ дээ. Энэ л цөсний амыг таглаад зовоогоод байж. Одоо айлтгүй ээ" гэж инээмсэглэн хэлсэн сэн. "Харин энэ, одоо бол зовлон биш, ердийн л нэг алаг чулуу. Ээжийн минь биед байсан юм даа гэж бодоод авч хадгалбал хадгал, гаргаад хаячихвал ч хаячих, юутай ч хүүд нь өгчихье" гээд Дэндэвт нөгөө гайтмаруудыг өгч билээ. 

Шагж таргалаад алдаж онож явсан түүх нь ард үлдэх нь байна. Сүүлийн 7 хоног 3кг турлаа. Намайг турахад статистик яаж өссөнийг харья

Эхнэр над руу өдөрт хам хум нэг хардаг байсан бол одоо зүгээр гөлрөөстэй. Бодлыг нь уншвал биений юм хурдан яваасай эдр...

Хажуу айлын авгай хүүхнүүд хашаан дээгүүр өндөлзөх нь ихэслээ. Бодлыг нь уншвал “Харахын заяа байхаас хазахын заяа байх биш” гэжийнэ.

Мөн тэдгээр хүүхэнүүдийн найзууд худлаагаар манай ойр орчмоор эргэлдэх боллоо. Бодлыг нь уншвал “Ёооё ядаж Шагжийн хөрш болоод төрчихиймсан” гэжийнэ.

Сүх, хөрөө, хүрз гуйхдаа хүүхдээ гүйлгэдэг байсан Долгор эгч юм л бол өөрөө ирэх боллоо. Бодлыг нь уншвал “Ядаж арван насаар залуу байсан ч болоосой”

Нөхрөө эзгүй хойгуур ДДИШ тааруулаад өгөөч гэж дуудах хагас нүцгэн хүүхнүүдийн тоо бас л өслөө. Бодлыг нь уншвал “гүлдийчээд юу ч ойлгохгүйм” гэжийнэ.

Өглөөд намайг ажилдаа явахад тааралддаг хүүхнүүдийн тоо бүүр огцом өслөө. Бодлыг нь уншвал “Тааралдахын заяа байхаас биш таалуулахын заяа байхгүй юмдаа эдр”

Ханын толгойноос уяуулж галын бурханг харж өссөн

Халтайсан гартаа сүүл барьж өдөржин өег өнжсөн
Хөл нүцгэн өвс туучиж ишиг хургатай наадсан
Хөрслөг Монголын үр удам ийм л хээгүй торнидог юм

Гэрийн хаяанд сууж үлгэр сонсож томоожсон 
Гэдэс чанасан шөлөнд будаа хаяж бондойсон
Төлийн дуу цангинасан малчны хотонд мөлхөж

Төөрөг цэнхэр орчлонд монголд төрсөн өлчирөө

Монгол түмний уламжлалт баяр болох “Цагаан сар” болж буйтай холбогдуулан та бүхэндээ “Цагаан сарын ерөөл” дэвшүүлж байна. Хотол олноороо сайхан шинэлээрэй!

ЦАГААН САРЫН ЕРӨӨЛ

Зээ,

Цагаа айраг цалгиж ирсэн

Цагаан сарын шинийн нэгэн

Цагийн уриныг аваад ирсэн

Цадиг түүхийн нэгэн үе

Хатуу өвлийг халаад ирсэн

Хаврын эхэн сарын шинийн нэгэн

Хамаг бодис төлжин дэлгэрэх

Хамгийн сайхан цагийн эхэн

Монголын цагаан сар гэж

Түүхийн хуудсанд бичигдсэн

Монгол овогтон бидний

Түмэн үедээ уламжилсан

Энэ сайхан өдрийн

Нар нь ургаад мандахад

Байгаль дэлхийн гоёмсог

Наранд цонх нь гялалзсан

Байр сууцууд гоёмсог

Хүрдэт тоонотой өргөөнүүдийн

Эдлэл хогшил гоёмсог

Хүн зон олны минь

Эдэлсэн өмссөн нь гоёмсог

Хүүхэд багачууд бүгдээрээ

Эрээн мяраан гоёмсог

Хүлэг сайхан морьдын

Эмээл хазаар гоёмсог

Хүрэн улаан тэмээдийн

Тохом ногт нь гоёмсог

Хүж дэлхийн орнуудаас

Монгол орон минь гоёмсог

Буянтай буурал аавдаа

Бурхантай хадгийг дэлгэн золгоно

Бурхантай хадгийн өнгөн дээр

Буман үйлсийн ариун сэтгэл дэлгэрнэ

Ачтай буурал ээждээ

Аюуш хадгийн өнгөн дээр

Хамгийн сайхан бэлгэтэй

Ерөөл учрал дэлгэгдэнэ

Найз анд нөхөдтэйгөө

Намгар хадаг барин золгоно

Найман тахил дэлгэгдэнэ

Хамаг монгол даяар

Хадаг бүхэн дэлгэгдэж

Хадаг бүхний өнгөн дээр

Амар мэндийн ерөөлтэй

Ариун үйлс дэлгэгдэнэ

Алтан төлийн эзэд

Аймаг сумандаа тодорч

Аваргын цагаан гэрүүд

Малчны суурьт бөмбийлцөнө

Агт сайхан морьд

Уяа шондоо бөмбөлзөж

Атан олон тэмээ

Зэл дүүрэн дүүхэлзэж

Айл айлын гадуур

Төлөг борлон тоглож

Арай жаахан цаана нь

Тором бяруу тонгочиж

Арын уудам бэлчээрт

Эрдэнэт сүрэг ярайж

Танан цагаан гэрүүдэд

Таван тансаг бүрдэж

Талын малчин монголчуудын

Есөн хүсэл бүрдэж

Зочин гийчин морилон ирцгээж

Гэр гэрээр дүүрэн байна

Зочилж дайлан хүндэлцгээж

Хөөр баяр дүүрэн байна

Хуран цугларан золгоцгоож

Баяр цэнгэл дүүрэн байна

Хувьтай сайхан монголчуудад

Аз жаргал дүүрэн байна

Хул хундага болгонд

Айраг архи мэлтэлзэж

Хуучин цагаас уламжилсан

Амтат шүүс нь өрөгдөж

Цагаан сүү мэлтэлзэн

Цагаалга тэргүүнд тойрно

Цай идээ дараа нь

Дэг жаягаа дагана

Хаш цагаан хөөргүүд

Гэр дамжин зөрнө

Хамгийн бэлгэтэй үгс

Ам дамжин яригдана

Хамаатан саданууд шинэлээд

Айл дамжин явна

Хадаг хоргой дэлгэгдээд

Хүмүүсийг дамжин зөрнө

Айл хотын хооронд

Агт мориор уралдаж

Ариун сүргийн бэлчээрт

Амар мэндээ айлтгацгааж

Цаг эриний тоолол ёсоор

... жил морилон ирлээ

... морилон ирэхдээ

Өөдрөг сайхан бүхнийг

Өргөн дэгжин ирлээ

Морилон хүрч ирсэн

Энэ жилийн хур бороо

Алаг эрээнгүй жигдхэн байхын

Энэ жилийн үр тариа

Амтлаг болоод арвин байхын

Энэ жилийн төл мал

Үй түмээр өсөж үржихийн

Энэ жилдээ монгол улсын

Үйлс бүхэн дэлгэрч байхын

Өлзий бэлгийн ерөөлийг

Өргөн барьж дэвшүүлье. 

“МОНСУДАР” хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаж буй ардын аман зохиолын “УТГА СОЁЛ” цувралын VIII дахь боть “ЕРӨӨЛ, МАГТААЛ” номоос бэлтгэв.

эх сурвалж : IKON.MN

Монгол түмэн минь уламжлалт баяр болох сар шинээрээ бэлэг дэмбэрэлтэй гэсэн үйлс бүхнийг хийж, үг бүрийг хэлэхийг зорьдог. Энэ нь дараа жилийн өнгөө засч, шинэ оныг сайхан угтаж буйн бэлэгдэл билээ.

Монгол түмний уламжлалт баяр болох сар шинээрээ бэлэг дэмбэрэлтэй гэсэн үйлс бүхнийг хийж, үг бүрийг хэлэхийг зорьдог. Энэ нь дараа жилийн өнгөө засч, шинэ оныг сайхан угтаж буйн бэлэгдэл билээ. Улмаар шинийн нэгний өдөр аав, ээж, ах, дүү хамаатан садныдаа очиж золгохдоо ч ерөөлийн үг, бэлэг дэмбэрэлийн үг айлтгадаг учиртай. Мөн цагаан сарын өмнөх өдөр сар шинийн мэндчилгээг ах, дүү амраг садандаа явуулж хүндэтгэл үзүүлдэг. Тиймээс уншигчдадаа хэрэг болох болов уу гэдэг үүднээс цагаан сарын бэлэг дэмбэрэлийн үг, мэндчилгээний үгс, ерөөл магтаалыг цуглуулан хүргэж байна.

            *             *             *

Ургах улаан нарнаасаа цог хийморийн илчийг авч,
Уудам хөх тэнгэрээсээ уужрал ухаарлын ухаанаа сэлбэж,
Учран золгох хүн бүртээ сэтгэлийн сайхан үгийг бэлэглэж,
Ургаж байгаа шинэ жилдээ сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Найман зууны түүхийг
Нар зөв хурайлсан
Намхан хүлэгээ унаж
Дэлхий зулайд омoгшсон
Нар сүлдтэй Монгол түмэн минь Тахиа жилээн үдэж
Настан буурлаан цэнгүүлэн Нохой жилээ угтаж байна
Нар хурайлж цэнгэлдэх дэлхийд ганцхан монгол заяа
Наран тойрогт алдарахгүй Эзэн Чингисийн угсаа
Сааршгүй сайныг билэглэх эцэг дээдсийн заншилтай
Сайхан бүхнийг ерөөх энх мэндийн учиралтай
Монгол түмэн минь сар шиндээ сайхан шинэлээрэй.

            *             *             *

Аманд нь амар мэнд бялхаж
Атганд нь азын дөрвөн бэрх багтаж
Айл гэрт тань инээд хөөр цалгиж
Амар сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Хатуу өвөл харьж, урин хавар айсуй
Хамаг бэрхшээл үлдэж, угтах баяр айсуй
Буурал жил улирч, буянт жил морилох нь
Өвгөн жил харьж, өлзийт жил золгох нь
Дорнын зурхайгаар мөрөө гаргаж
Долоон бурхандаа дээжээ өргөж
Дээдэс өвгөддөө хүндэтгэн золгож
Дүүрэн жаргалтай түвшин амгалан
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Дэлгэр сайхан сэтгэлтэй
Дээл бүсэн гоёлтой
Дэлхий тэнийм баясгалантай
Дээдэс нялхаст бэлэгтэй
Хоймортоо нарны бурхадтай
Хажуудаа насны бурхантай
Эрүүл энх саруул сайхан
Эрч дүүрэн сэтгэл түвшин
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

            *             *             *

Шижир цацрагт нараа дэлхий тойрч нас нэмсний дан баяр
Шидрүүн мөнгөн өвлийг өнтэй давсны давхар баяр
Шинэхэн цэцэглэх хавартай энх золгосны гурвалсан баяр
Шинийн нэгэн гэмээн эгнэн давхацсан дөрвөн баяраа сайхан тэмдэглээрэй.

            *             *             *

Үйлс бүтээл нь монос цэцгийн дэлбээ шиг дэлгэрч, үр удам зандан модны мөчир шиг эрүүл чийрэг торниж юу санасан 9-цагаан хүсэл нь биелэн буян заяа нь булаг мэт дүүрэн хурж байхын ерөөлийг өргөн дэвшүүлье.
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

            *             *             *

Төрлөөрөө түвшин амгалан
Элгээрээ энх амгалан
Төр улсаараа элбэг дэлбэг
Төрөл садан хотлоороо сайхан шинэлцгээгээрэй!

            *             *             *

Буян номын гэгээ тооноор чинь цацарч
Бурхад инээмсэглэн хаалган дээр чинь бууж
Буурал өвгөд халуун ам бүлээрэй цуглан
Бүхнээс элбэг сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Буян номын гэгээ тооноор чинь цацарч
Бурхад инээмсэглэн хаалган дээр чинь бууж
Буурал өвгөд халуун ам бүлээрэй цуглан
Бүхнээс элбэг сайхан шинэлээрэй.
Шижир цацрагт нараа дэлхий тойрч нас нэмсний дан баяр
Шидрүүн мөнгөн өвлийг өнтэй давсны давхар баяр
Шинэхэн цэцэглэх хавартай энх золгосны гурамсан баяр
Шинийн нэгэн хэмээн эгнэн давхацсан дөрвөн баяраа сайхан тэмдэглээрэй

            *             *             *

Дээрээ тэнгэрийн нартай
Дэргэдээ ханийн нартай
Өвөр дээрээ үрийн нартай
Өөдлөн дэвшиж, өсөн дэвжиж яваарай

            *             *             *

Элгээрээ энх амгалан
Төр улсаараа элбэг дэлбэг
Төрөл садан хотлоороо сайхан шинэлцгээгээрэй!

            *             *             *

Дорнын зурхайгаар мөрөө гаргаж,
Долоон бурхандаа дээжээ өргөж,
Дээдэс өвгөддөө хүндэтгэн золгож,
Дүүрэн жаргалтай түвшин амгалан
Таваг овоолон идээтэй, цараа бүрхсэн ууцтай
Жигнүүр дүүрэн буузтай, жүнз хальсан сархадтай
Элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө түвшин жаргалтай
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй!
Шороон нохой жилдээ баясал дүүрэн уулзая!

            *             *             *

Хоймортоо нарны бурхадтай
Хажуудаа насны бурхантай
Эрүүл энх саруул сайхан
Эрч дүүрэн сэтгэл түвшин
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Саран хэлбэртэй малгайгаар тэргүүн юугаан гоёод
Сайхан жилийн өглөөг амар мэнд угтаад

Аагтай шаргал цай нарны туяатай самарч
Алтан төрийн сүлдтэй хойморын бурхандаа дээжлээд

Ирэх жилийн төөргийг итгэлийн өнгөөр сүлж
Идээ шүүснийхээ дэргэд эрхэмсэг залрах аав ээждээ

Тэнгэрийн өнгөтэй хадгаар ерөөл золгож үнсүүлээрэй
Тэргүүн сарын шинийн нэгэндээ энх мэнд золгоорой

                    *             *             *

Мөнгөн хөх тэнгэрээ шүтэн хувь заяагаа даатгаж
Мөнгөн сарны тойргоор цаг хугацаагаа хэмжие
Хадган цэнхэр тэнгэрийг эвхэн золгох учрал дээр
Хатан өвлийн жаврыг уяраан золгох ерөөлөөр
Буурал өвгөд халуун ам бүлээрээ
Буян заяагаа тэгшитгэн
Бүхнээс элбэг сайхан шинэлээрэй

            *             *             *

Жаран жараны түүх жаргал хурайлж уухайлна
Жаахан шаргын аялгууг гэгэлзүүлсхийгээд уяруулна
Жавар салхины үзүүрийг анхны төл амирлуулна
Жалгын цасыг сөхөж яргуйн зүүд өндөлзөнө
Гартаам манан хөөргийг голомт тойруулан зөрүүлээд
Гарч байгаа жилийн өнгө төрхийг хэлэлцэнэ үү
Гадаа гэртгүй гоё дээлтэй хүүхдүүд тоглоод
Ганцхан Монгол орны тэнгэр хангай уярна уу
Тэнгэрийн өнгөтэй хадгаар ерөөл золгож үнсүүлье
Тэргүүн сарын шинийн нэгний энх мэндийг эрье.

            *             *             *

Ургах улаан нарнаас улам эрчийг хүчийг авч,
Уулзалт бүрд түүнийгээ улам илүү баяжуулж
Учрах бүрдээ хэн нэгэндээ урамыг үг хайрлаж,
Угтан ирж буй шинэ ондоооооооо
Ураг төрлөө барилцаж
Тоонот гэрт дэрээ нийлүүлж
Тостой тогоондоо махаа идэж
Хоёр идэхгүй ч хоосон хааяаа хонож
Хол газар явавч хоёр биенээгээ хуурахгүй
Залуу сайхан хосууд болоорой гээд
Зуу барин мэндчилж байна.

            *             *             *

Есөн товчтой дээлээ эвхээсийг нь гаргаж өмсөөд
Нарны өнгөтэй дурданг зөв эргүүлж бүслээд
Саран хэлбэртэй малгайгаар тэргүүн юугаан гоёод
Сайхан жилийн өглөөг амар мэнд угтаад
Аагтай шаргал цай нарны туяатай самарч
Алтан төрийн сүлдтэй хойморын бурхандаа дээжлээд
Ирэх жилийн төөргийг итгэлийн өнгөөр сүлж
Идээ шүүснийхээ дэргэд эрхэмсэг заларах аав ээждээ
Тэнгэрийн өнгөтэй хадгаар ерөөл золгож үнсүүлээрэй
Тэргүүн сарын шинийн нэгэндээ энх мэнд золгож
Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

            *             *             *

Угтан золгож буй Шороон нохой жилд төр маань түвшин, түмэн олон маань амар амгалан байж, эх орны минь хөгжил дэвшилд дориун ахицтай, амжилт бүтээл арвин байж Монгол түмэн минь элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө төвшин сайхан, юу санасан есөн цагаан хүсэл нь сэтгэлчилэн бүтэж байхын өлзийтэй ерөөлийг өөд өөд нь өргөн дэвшүүлье.

Сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

            *             *             *

Ирэх жилийн төөргийг итгэлийн өнгөөр сүлж
Идээ шүүснийхээ дэргэд эрхэмсэг залрах аав ээждээ
Тэнгэрийн өнгөтэй хадгаар ерөөл золгож үнсүүлээрэй
Тэргүүн сарын шинийн нэгэндээ энх мэнд золгоорой.

Өөрийнхөө хүслээр сонгоогүй юмаа энэ хатуу амьдарлыг

Өв тэгш явах гэж хүний ёсноос гажихгүйг хичээсэн юм
Өнчин зулын гэрэл шиг сүүмэлзэх төдий найдварт итгэж
Өрх гэрийнхээ галыг өрдөж хэрсүү сууж хатуужиж яваа юм

Анх ухаангүй хүргэгдэж ирээд амь тавьчих шахан эмч нарыг сандаргаж байсан эмгэний цагийн тариаг хийхээр өрөөнд нь орлоо. Энэ үед тэр сар гаран эмнэлэгт хэвтэхдээ өрөөнд нь ирэх шинэ өвчтөн болгонд уншиж өгдөг хүүгээсээ ирсэн гэх өнөөх ганц захиагаа уншиж өгч байлаа.

Өөрт нь хүртэл уншиж өгсөн энэ захиаг олон удаа сонссон сувилагч тариагаа тарингаа "Ээж ээ хүү нь эндэх ажлаа дуусгаад удахгүй очих гэж байгаа болохоор тандаа зөндөө олон бэлэгтэй очно оо. Намайг очиход заавал онгоцны буудал дээр тосч аваарай. За баяартай. Хорвоо дээр ганц хүү чинь" гэх захианы сүүлийн өгүүлбэрүүдийг эмгэнтэй зэрэгцэн бусдад үл сонстохоор цээжээр амандаа уншиж байлаа.

Хүү нь Солонгост ажиллаж байгаа гэх намхан, туранхай, бор эмгэнийг нэг ч хүн эргэж ирээгүйн дээр эмнэлгийн өдрийн хоолны цаг болсныг түүнийг аяга, халбагаа бариад коридорт хамгийн түрүүнд гарч хүлээдэгээр нь мэдэж болно.
Эмгэний бие өдөр ирэх тусам муудаж шинэ ирсэн өвчтөний дэргэд хүрч очин захиагаа уншиж өгдөг байснаа больж, дэргэдээ дуудаж суулган уншиж өгдөг болов. Дэргэдээ суулгаад ч өөрөө захиагаа уншиж өгөх тэнхэлгүй болчихоод байхдаа хүнээр уншуулна.

Vхээд тєрєх диваажингийн орон

Vvлнээс дээш бий гэлцэнэ
Vнэн ч бай, худал ч бай тэр яахав
Vхэхийн тэр цагт харин,

Ээжийнхээ ээж нь байж ганц удаа үзэхсэн

Энгэртээ тэврээд намайг хайрласан хайраар нь хайрлахсан
Үүрийн шөнөөр нойроо хугаслаж нэг өглөө сэрэхсэн 
Үрээ гэсэн ээжийн сэтгэлийг биеэрээ мэдрэхсэн 
Гурван цагийн огтлолцолд намайг авчирах гэж
Хэвлийдээ нууж ирэхдээ ямар их ядарсаныг нь яс өвдтөл мэдрэхсэн
Ганцхан миний төлөө хорвоог уйлтал бүүвэй аялаж хонохдоо
Хүйтэн тачигнасан өвлийн шөнө яаж даарсаныг нь чөмөг царцтал мэдрэхсэн 

Чиний л өмнө би

Тэр намрын шувууд тэнгэр эсгээд нисчихсэн

Тэнүүн талын салхийг зүсээд алсад буцчихсан
Манхан жаахан толгодод хяруу дуудаад ганганчихсан
Манай танай хоёрыг саахалтаас нүүлгээд холдуулчихсан

- Одоо яая гэх вэ, өөр ажил олдож л таараа, хажууд нь гэдэс хонхолзоод хэрэг алга хэмээн бодсоор улирлын амралтаараа ажиллахаар бүртгүүлсэн зоогийн газартаа ажилд тэнцэж чадаагүйдээ сэтгэл гундуухан явсан Хэрлэн зэргэлдээх цайны газар луу орлоо. Чингээд хоолны цэс харж хэсэг сууснаа түрийвчээ нээн харвал ердөө л бүтэн таваг хоол ч авч хүрэхээргүй хэдхэн төгрөг байв. Хэтэвч нимгэн ч сэтгэлээр баян оюутан бүсгүй нэг их мөнгөтэй хүн шиг царайлан ямар хоол захиалах тухай эрэгцүүлэн хоолны цэс харжээ суутал хувцас хунар нь хир даг болж, үс гэзэг нь ширэлдсэн бяцхан охин орж ирээд сайртаж борлосон гартаа барьсан сонингоо сарвайж тэнд суусан хүн бүрээс шахуу:

-Ах аа, телевизийн хөтөлбөр аваарай, эгч ээ сонин авахгүй биз? хэмээн царайчлангуй бас аргадангуй харцаар асууж явтал төдөлгүй түүнээс ганц хоёр насаар дүү болов уу гэмээр бас нэг бяцхан хүү орж ирээд мөн л сонингоо зарахаар буланд сууж байсан махлаг шар залуу руу очвол:
-Авахгүй авахгүй. Хоол ч тайван идүүлэхгүй, ядаргаатай юм гээд ширэв татав. Түүний арын ширээнд урт хумсаа гайхуулах мэт улаан хэтэвчээ атгаж суусан ганган эгчид дөхөж очоод мөн л сонин авахыг санал болговол:
-Авчихсан шүү дээ, яах гээд байдаг юм хэмээн уцаарлахад цэмцэгнэсэн зөөгч бүсгүй тэндээс яаравчлан ирж мөнөөх эгчээс хүлцэл өчөөд хөөрхий хоёрыг бараг хөөх шахуу гаргалаа. Энэ зуур тэднийг ажиж суусан Хэрлэн:

Зохиолч: Жогноогийн Бямбасайхан

Дорж гэнэт түүнийг олж харлаа. Өмнө нь уулзаж, нөхөрлөж явсан, яах аргагүй эртний танил нь өөдөөс нь дүрлийн зогсоно. Эртний танил нь өтөлжээ. Нар салхинд царай нь гандан борлож, духанд нь хоёр ч гүн үрчлээс суун, санчигнийх нь үс бууралтсан байх аж. Турж эцсэнээс эрүүнийх нь яс шөвийж, гүрээний судас нь лугших бүрт шанаа нь гүрвэлзэнэ. Үе үе баруун нүднийх нь доод зовхи татахыг үзвэл тамир тэнхээ муу байгаа нь илт. Нуруу нь бөгтийж, гар нь салгална. “Залуудаа мөн чиг цоглог эр байж билээ. Одоо ийм ч эр болчих гэж”. Доржийн зүрх ёгхийж, цээжний угаас харамсаж бас уурсах сэтгэл төрөв. Амьдрал, цаг хугацаа хоёр түүнийг элээжээ. Бурхан, буг гэж байдаг бол тэр нь энэ хоёр лав мөн.

-Сайн уу, найз минь? Уулзалгүй хэчнээн жил болоо вэ? Ай энэ амьдрал уу? хэмээн Доржийг халаглахад,

Зохиолч : Byambasaikhan Jognoo

    Дорж гэнэт түүнийг олж харлаа. Өмнө нь уулзаж, нөхөрлөж явсан, яах аргагүй эртний танил нь өөдөөс нь дүрлийн зогсоно. Эртний танил нь өтөлжээ. Нар салхинд царай нь гандан борлож, духанд нь хоёр ч гүн үрчлээс суун, санчигнийх нь үс бууралтсан байх аж. Турж эцсэнээс эрүүнийх нь яс шөвийж, гүрээний судас нь лугших бүрт  шанаа нь гүрвэлзэнэ. Үе үе баруун нүднийх нь доод зовхи татахыг үзвэл тамир тэнхээ муу байгаа нь илт. Нуруу нь бөгтийж, гар нь салгална. “Залуудаа мөн чиг цоглог эр байж билээ. Одоо ийм ч эр болчих гэж”. Доржийн зүрх ёгхийж, цээжний угаас  харамсаж бас уурсах сэтгэл төрөв. Амьдрал, цаг хугацаа хоёр түүнийг элээжээ.  Бурхан, буг гэж байдаг бол тэр нь энэ хоёр лав мөн.

        -Сайн уу, найз минь? Уулзалгүй хэчнээн жил болоо вэ? Ай энэ амьдрал уу? хэмээн Доржийг халаглахад,

Зохиолч: Цэндийн Дамдинсүрэн
/ Ардын уран зохиолч/

Зуны эхэн сарын нэг тунгалаг үдэш Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар хотын ногоон модон бандан дээр хоёр залуухан хүүхэн сууж байна. Тэр хоёрын нэг нь Цээмаа.
Цээмаа хүүхэн зааны ясан савх шиг цагаан гараараа нуурын ус шиг долгиотсон хар гэзгээ илээд, эрвээхэйн далавч шиг эрээн мяндсан алчуураараа янзаган нарийнхан хүзүүгээ ороогоод салхинд ганхсан хонгорзул цэцэг шиг гунхалзан сууж байна. Нөгөө хүүхэн Бумаа найз Цээмаагаа харж хааяа инээмсэглэхэд түүний хөөрхөн уруулын цаанаас цав цагаан шүд нь шинэхэн цасан дээр тунгалаг нарны гэрэл туссан юм шиг гялалзана. Эрээн мяраан юм өмссөн ганган Цээмаагийн дэргэд төв энгийн хувцастай цэвэрхэн бор хүүхэн Бумаагийн сууж байгаа нь тогос шувууны дэргэд хээрийн галуу сууж байгаа юм шиг харагдана.
Хоёр бүсгүйн өмнө зүлгэн дээр тарьсан алаг цэцгүүд зөөлөн салхинд найгаж Цээмаа Бумаа хоёрт баяр хүргэх мэт тохиолдож байна. Жаргаж байгаа нар далд орохынхоо өмнө амжиж хоёр бүсгүйг сайн ажиглаж авъя гэсэн юм шиг баруун байшингийн хажуугаар шуналтайгаар шагайна.

mongolia2007year-229.JPG
Хэмжээс: 600x450 107k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 4592

mongolia2007year-066.JPG
Хэмжээс: 600x450 149k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 4207

khongor051.jpg
Хэмжээс: 600x732 129k
Сэтгэгдэл: 0
Үзсэн: 5620